Skip to main content

Gebruik deze medische woordenlijst met de nodige omzichtigheid.

medischsymboolRaadpleeg ook andere bronnen.
De woordenlijst is geenszins een vervanging voor het deskundig advies van een arts en dient enkel als aanvullende informatie.
 

 

A-B-C-D-E-F-G-H-I-J-K-L-M-N-O-P-Q-R-S-T-U-V-W-X-Y-Z

 A
a. slagader (arterie)
a. mesenterica slagader die de darmen van zuurstofrijk bloed voorziet
a- niet of zonder
aa. arteriën (slagaders)
aa. coronaria kransslagaderen
aangezichtsmusculatuur spieren in het gezicht
aardappelrooiersziekte compressie van de N. peronaeus communis ter hoogte van de kop van het kuitbeen
abces, abscessus etterbuil
abdomen buik
abdominaal aan de buikzijde, m.b.t. de buik
abductie zijwaartse beweging van de middellijn af
aberrant afwijkend
abnormaal afwijkend van de norm
abortus miskraam
abrasie afkrabbing
abrupt plotseling
ABS acrylonitril-butadiëen-styreen
absence kortstondig bewustzijnsverlies
absorptie opname
abstinentie onthouding
abusus misbruik
acathisie rusteloosheid
accidenteel toevallig
accommodatie scherpstelling van het oog
accumulatie opeenhoping
aceton oplosmiddel
achalasie aandoening van de slokdarm die berust op een stoornis van de zenuwvoorziening van de spieren in de wand
aciditeit zuurgehalte
acidose zuurvergiftiging
acne vulgaris jeugdpuistjes
acne meeëters
acrocyanose blauwkleuring
acryl allergeen kunststof
acrylaat een kunststof
ACTH hormoon afgescheiden in het hersenaanhangsel
actief werkzaam
activeren werkzaam maken
activiteit werking
acute irritatiedermatitis huidaandoening, na enkele minuten tot uren, afhankelijk van de blootstellingsintensiteit
acuut plotseling en hevig
acuïteit scherpte
adaptatie aanpassing
addictie verslaving
additioneel toegevoegd
additivum toevoeging
adductie zijwaartse beweging naar de middellijn
adenitis klierontsteking
adenoom goedaardig klierweefselgezwel
adequaat passend bij
adhesie vergroeiing, verkleving
adipeus dik
adipositas vetzucht
adjuvans toevoegsel
adnexitis ontsteking van de eierstokken en de eileiders
adolescent jeugdig persoon
adrenerg, adrenergisch wat adrenaline afscheidt
adrenolyticum middel dat adrenaline bevat
adsorptie ophoping
adstringentia middelen die een beschermende laag op een huid of slijmvlies aanbrengen
adult volwassene
aequaal gelijk (bijvoorbeeld van sterkte)
aëroob in de aanwezigheid van zuurstof
afasie spraakstoornis
afferent aanvoerend
affiniteit aantrekkingskracht
aften kleine pijnlijke beschadigingen in het mondslijmvlies
afterload nabelasting
agalactie gebrek aan moedermelk
agammaglobulinemie gebrek aan bloedeiwit
agens werkzame stof
agglutinatie samenklonteren van kleine deeltjes tot grotere
aggravatie overdrijving
aggregatie samenklontering
agitatie opwinding
agnosie onvermogen tot het herkennen van zintuigprikkels
agonist spier die zelfstandig werkt
agrafie onvermogen tot schrijven
agranulocytose vermindering van het aantal korrelcellen in het bloed
agressiviteit neiging tot geweld
akinesie bewegingsarmoede
albumine in water oplosbaar eiwit
alcoholisme drankzucht
alert oplettend
alexie onvermogen tot lezen
alimentair m.b.t. de voeding
alkalose zuurverlies
alkaloïde giftige verbinding van plantaardige stoffen
alkyleren een waterstofatoom door een alkylgroep vervangen
allergeen stof die overgevoeligheid kan veroorzaken
allergenen stoffen die overgevoeligheid kunnen veroorzaken
allergie overgevoeligheid
allergische alveolitis allergische reactie van longblaasjes
allergische rhinitis reversibele obstructie van de neuspassage, uitgelokt door allergenen op de werkplek
alopecia kaalheid
aminen van ammoniak afgeleide organische verbinding
amnesie geheugenverlies, vergeetachtigheid
amniocentese vruchtwaterpunctie
amylase enzym dat zetmeel afbreekt
an- niet of zonder
anaal via de anus
anabool opbouwend
anaëroob zonder de aanwezigheid van zuurstof
anafylactisch bijvoeglijk naamwoord van anafylaxie
anafylaxie ernstige overgevoeligheid
anamnese voorgeschiedenis van de ziekte
anaplasie het ontstaan van ongedifferentieerd weefsel
anatomie de wetenschap van de opbouw van het menselijk lichaam
androgenen mannelijke geslachtshormonen
anemie bloedarmoede
anesthesie gevoelloos maken
anestheticum verdovend middel
aneurysma lokale verwijding van een bloedvat
angina pectoris pijn op de borst, hartkramp
angiografie zichtbaar maken van bloedvaten door inspuiten contrastvloeistof
angiogram röntgenologische opname van de bloedvaten met een contrastmiddel
angioneurose vaatkramp of vaatverwijding
angioom vaatgezwel
angiosarcoom kwaadaardig gezwel van de bloedvaten
anilinekanker kanker van de urineblaas bij werkers in de aniline-indstrie
anopsie blindheid
anorexia gebrek aan eetlust
anorexie gebrek aan eetlust
antacidum een geneesmiddel dat de zuurgraad van het maagsap verlaagt
antagonist stof met een tegengesteld effect
ante- naar voren
anteflexie naar voren buigen
antenataal voor de geboorte
anterior aan de voorkant
anteversie naar voren kantelen
anthracosilicose mijnwerkers-silicose
anthracosis mijnwerkerslong door koolstof
anthrax miltvuur
anti- tegen
anti-emetica middelen tegen braken
anti-emeticum antibraakmiddel
anti-epileptica middelen tegen epilepsie (vallende ziekte)
antibiotica geneesmiddelen tegen bacteriën
anticholinergica parasympaticolytica
anticida middelen die het maagzuur binden
anticoagulantia antistollingsmiddelen
anticonceptivum voorbehoedmiddel
antidepressiva middelen tegen depressies
antidiarrhoicum middel tegen diarree
antidopaminergisch wat de werking van een weefselhormoon tegengaat(pop)
antidotum tegengif
antifibrinolyticum middel tegen oplossing van vezelstof
antiflogistica middelen die ontstekingen remmen
antiflogistisch ontstekingsremmend
antifungisch wat schimmels doodt
antigeen lichaamsvreemde stof
antihistaminicum stof die de werking van histamine vermindert
antihypertensiva middelen tegen hypertensie
antihypertensivum bloeddrukverlagend middel
antilichaam beschermingsstof
antimicrobieel tegen ziekteverwekkers gericht
antimitoticum middel dat de celdeling verhindert of vertraagt
antimycotica middel tegen schimmels
antimycoticum middel tegen schimmelziekte
antineoplastisch wat de vorming van gezwellen tegengaat
antiphlogisticum middel dat ontsteking tegengaat
antiproliferatief tegen snelle groei gericht
antiprurigineus jeukwerend
antipruritica middelen tegen jeuk
antipyretica middelen die koorts dempen
antipyreticum koortswerend middel
antireumatica middelen die een onderdrukkende werking hebben op reumatische verschijnselen (pijn, ontsteking)
antisepticum ontsmettingsmiddel
antispasmodicum middel dat kramp bedaart
antitoxine middel dat gifstof onschadelijk maakt
antitrombotica middelen die trombose (= bloedstolling in een intact bloedvat) voorkomen
antitrombotisch wat de vorming van bloedstolsel tegengaat
antitumoraal tegen gezwellen gericht
antitussiva hoestprikkelremmende stoffen
antitussivum hoestmiddel
antiviraal werkzaam tegen virussen
antrum middelste deel van de maag
anurie uitblijven van urinevorming
anus praetenaturalis kunstmatig aangelegde darmuitgang
anus aars, einddarm
anxietas angstgevoel
anxiolyticum geneesmiddel dat angst en onrust vermindert
aorta grote lichaamsslagader
aortografie röntgencontrastonderzoek van de aorta (grote lichaamsslagader)
aortogram foto van lichaamsslagader
apathie lusteloosheid
apex top
aplasie onvolkomen ontwikkeling
aplastische anemie bloedarmoede door tekort aan rode bloedlichaampjes
aplastische niet-vormend
apnoe ademstilstand
apoplexie beroerte, syndroom als gevolg van een bloeding in de hersenen
appendectomie verwijderen van een ontstoken blinde darm
appendicitis ontsteking van wormvormig aanhangsel ("blindedarmontsteking")
appendix vermiformis wormvormig aanhangsel
applicatie toepassing
applicator toedieningshulpmiddel
approximaal, approximatief benaderend
aquosus waterig
arachnoidea spinnenwebvlies, vaatrijk hersenvlies
aritmie onregelmatige hartslag, ritmestoornis
aritmogeen wat onregelmatige hartslag veroorzaakt
aromatisch met geurstof
arrhythmie ritmestoornis (ook wel: aritmie)
arseenkeratose arseenwrat, sterke huidverhoorning door arseneen
art. articulatio (gewricht)
arterie slagader
arterieel slagaderlijk
arteriën slagaders
arteriografie foto van de slagaders
arteriogram foto van lichaamsslagader
arteriolair m.b.t. de kleine slagaders
arteriosclerose aderverkalking
arterioveneus m.b.t. een slagader en een ader
arteritis ontsteking van een slagader
articulair m.b.t. een gewricht
articulatio gewricht
artificieel kunstmatig
artralgie gewrichtspijn
artritis gewrichtsontsteking
artrografie röntgencontrastonderzoek van een gewricht (arthros)
artropathie gewrichtsaandoening
artroscopie inspectie van het inwendige van een gewricht
artrose gewrichtsaandoening zonder ontsteking
asbest onbrandbare vezel die voorkomt als delfstof
asbestose chronische luchtweg- en longontsteking veroorzaakt door asbest
asbestpleuritis diffuse, exsudatieve pleurareactie, met of zonder fibrose, met of zonder klachten
ascendens opstijgend
ascites eiwitrijk vocht in de buikholte
asepsis kiemvrijheid
aseptisch vrij van ziektekiemen
asfyxie letterlijk: polsloosheid. Verstikkingsgevaar dor het ophouden van voldoende zuurstofaanvoer naar weefsels
aspecifiek niet door een bijzondere oorzaak teweeggebracht
aspiratie opzuiging
ASS acute stress stoornis
assay toetsing
assisteren bijstaan
associatie koppeling
astheen dun, zwak
asthenie krachteloosheid
asthma benauwdheid die vaak in aanvallen optreedt
asymptomatisch zonder ziekteverschijnselen
asystolie hartstilstand
ataxie onzekere gang
atheromatose degeneratie van de vaatwand
atherosclerose aandoening van de slagaders
athetose onwillekeurige bewegingen van vingers en tenen
atonie spierslapte
atopisch m.b.t. een vorm van overgevoeligheid
atoxisch niet-giftig
atriaal m.b.t. een hartboezem
atrioventriculair m.b.t. hartboezem en hartkamer
atrioventriculaire knoop plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie vanuit het atrium worden voortgeleid naar de ventrikel
atrium voorkamer van het hart, boezem
atrofie verschrompelig van weefsel, cellen of organen
attaque beroerte
atypisch zonder kenmerkende eigenschappen
audiogram uitkomst van een gehoortest
audiometer apparaat waarmee men het gehoor kan testen
auditief m.b.t. het gehoor
aura voorbode
auraal m.b.t. een voorbode
auriculair m.b.t. het oor
aërofagie inslikken van lucht
aërogeen zich via lucht verplaatsem
aëroob afhankelijk van zuurstof
aërosol vloeistofdeeltjes in lucht of een gas, spray
auscultatie luisteren naar lichaamsgeruis
ausculteren luisteren
auto-immuun m.b.t. afweerstoffen gericht tegen de eigen lichaamsweefsels
automatie, automatisme handelingen die onafhankelijk van de wil verlopen
autonoom zelfstandig
autopsie lijkschouwing
AV blok hartritmestoornis door geleidingsstoornis
axon uitloper van een zenuwcel die informatie afvoert
azotemie toename van het stikstofgehalte van het bloed
azoöspermie gebrek aan zaadcellen

 

Top
 B
B/O burnout
bacil staafvormige bacterie
Bacillus subtilis bacterie geslacht
Bacillus anthracis miltvuurbacil
bactericide bacteriëndodend middel
bacteriologisch m.b.t. bacteriën
bacteriostaticum stof die de toename van bacteriën belemmert
bacteriostatisch bacterieremmend
bacterioïd gelijkend op bacteriën
bacteriëmie aanwezigheid van bacteriën in het bloed
bakkerseczeem jeukende huidaandoening als gevolg van bestanddelen in meel
balanitis ontsteking van de eikel
baritose goedaardige pneumoconiose door bariumstof
barotrauma letsel door verandering in luchtdruk, b.v. bij piloten en duikers
barrier, barrière versperring
barrier-cream beschermende huidcreme
basaal m.b.t. een stof die zout vormt
basalioom kwaadaardige woekering in onderste huidlaag
base stof die zout vormt
benigne goedaardig
benzeen kankerverwekkend oplosmiddel
beroepsastma aanvalsgewijs optreden van bronchusobstructie na beroepsmatige blootstelling aan een specifieke prikkel
beroepscontactdermatosen huidaandoeningen door stoffen waarmee tijdens het werk contact is
beroepsgebonden astma asthma door factoren in het werk
beroepshardhorendheid doofheid door laawaai op het werk
beroepsmatige blootstelling blootstaan aan belastende factoren op het werk
beroepstumor tumor als gevolg van blootstelling aan chemische stoffen of straling in het werk
beroepsziekte ziekte ontstaan door blootsteling tijdens het beroep
berylliose granulomateuze longfibrose door blootstelling aan berryllium
beta-blokker geneesmiddel dat de bloeddruk regelt
Beta-blokker sympaticolyticum met effect op de B-receptoren
bifasisch in twee tijden verlopend
bifurcatio aortae waar de lichaamsslagader zich vertakt in slagaders
bilateraal in twee richtingen
biliair m.b.t. gal
biliodigestief met betrekking tot de galwegen en het maag/darmkanaal
bilirubine afbraakproduct van hemoglobine, galkleurstof
bio-equivalent met dezelfde kracht en uitwerking
bioavailability, biodisponibiliteit biologische beschikbaarheid
biochemisch m.b.t. de omzetting van stoffen in levende wezens
biodegradatie natuurlijke afbreekbaarheid
biologisch m.b.t. levende wezens
biologische monitoring volgen van de blootstelling aan belastende factoren in bloed, urine of uitademingslucht
biopsie weefselonderzoek
biopt levend weefselstukje
biosynthese aanmaak op natuurlijke manier
biotransformatie omvorming van stoffen binnen het levende weefsel
bipolaire stoornis psychiatrisch ziektebeeld, met afwisselend overdreven opgewektheid en grote somberheid
blefaritis ontsteking van een ooglid
blefarospasme kramp van de kringspieren om het oog
blisterverpakking verpakking met plastic
bloedmonster afgenomen bloed voor onderzoek
bloedspiegel hoeveelheid geneesmiddel per hoeveelheid (100 ml) bloed
blok stremming
blootstellingsduur tijd die men bloot staat aan belastende factoren
blootstellingsintensiteit sterkte van belastende factoren
boerenlong chronische longontsteking door schimmels in hooi en stro
bolusinjectie zware inspuiting in één keer
boorvloeistof koel- en smeermiddelen toegepast bij het boren in materialen (b.v. metaal)
borborygmie versterkte peristaltische geluiden
borborygmus darmgeruis
botnecrose afsterven van botweefsel
bradycardie ongewoon langzame hartslag
bradykinesie verlangzaming van de bewegingen
bradypnoe vertraagde ademhaling
breedspectrum met "brede" uitwerking
bronchiaal ademgeruis versterkt ademgeruis met hogere tonen
bronchiaal m.b.t. de luchtpijptakken
bronchiolitis ontsteking van de kleinste luchtpijpvertakkingen in de long
bronchitis ontsteking van de luchtpijptak
bronchiëctasie verwijding van de luchtpijpvertakkingen
bronchoconstrictie vernauwing van de luchtpijptakken
bronchodilatatie verwijding van de luchtpijptakken
bronchografie röntgencontrastonderzoek van de bronchiën
bronchopneumonie longontsteking die uitgaat van de luchtpijptakken
bronchopulmonair m.b.t. de luchtpijptakken en de longen
bronchoscopie inspectie van het inwendige van de luchtwegen
bronchospasme kramp van de luchtpijptakken
bronchus luchtpijptak
bronchusadenoom goedaardig gezwel in de luchtpijp
bronchuscarcinoom longkanker, kwaadaardig gezwel in de luchtpijp
Brucella abortus bacterie die ziekte van Bang verwekt
brucellose infectieziekte veroorzaakt door een Bruccella-soort
BSE bezinkingssnelheid van rode bloedcellen
buccaal van de wang
buccofaryngeaal m.b.t. de mond en de keel
bulbair m.b.t. de hersenstam, het verlengde merg
bulla forse huidblaas, holte in long of bot
bulleus blaarvormig
burnout opgebrand, blijvende overspannenheid
bursa(e) slijmbeurs (en)
bursitis ontsteking van een slijmbeurs
bypass vaatomlegging
byssinose systemische afwijkingen door de respirabele fractie van stof van katoen (bladeren en stengels), vlas (stengels), hennep, jute en sisal en andere planten


Top
 C
cachexie uitputting van het lichaam
caecum blinde darm
caissonziekte duikersziekte, door snelle druk verlaging bij opstijging
calcificatie verkalking
calciëmie aanwezigheid van calcium in het bloed
calciurie aanwezigheid van calcium in de urine
calor warmte
candida albicans een schimmel
candidiasis schimmelziekte van huid en slijmvliezen
canule buisje
capaciteit bevattingsvermogen
capillair(en) kleinste bloedvat(en)
capillair haarvat
capillairen haarvaten
carcinogeen kankerverwekkend
carcinomen kankergezwellen
carcinoom kankergezwel
cardia ingang van de maag
cardiaal m.b.t. het hart
cardiaca middelen met een effect op het hart
cardiogeen door het hart veroorzaakt
cardiologisch m.b.t. hartziekten
cardioloog internist voor hartaandoeningen
cardiomegalie hartvergroting
cardiomyopathie hartspierziekte
cardiopathie hartziekte
cardiopulmonaal, cardiopulmonair m.b.t. hart en longen
cardiorespiratoir m.b.t. hart en ademhaling
cardioselectief wat alleen op het hart inwerkt
cardiotonisch wat de werkzaamheid van het hart bevordert
cardiotoxisch giftig voor het hart
cardiovasculair(e) m.b.t. hart en bloedvaten
cardioversie behandeling van een ernstige hartritmestoornis door toediening van een stroomstoot
cariës tandbederf
carpale tunnel syndroom symptomencomplex, dat - niet acuut - ontstaat door intermitterende of continue compressie van de nervus medianus in de ruimte onder het ligamentum transversum carpi (carpale tunnel)
cart. cartilago (kraakbeen)
cartilago kraakbeen
castratie ontmanning
cataract troebeling van de ooglens, staar
catarre slijmvliesaandoening
catheter slangetje
catheterisatie inbrengen van een slangetje
cauda equina paardestaart, bundel zenuwen in het onderste gedeelte van het ruggemergkanaal
caudaal in de richting van het voeteneinde
caudografie röntgencontrastonderzoek van het onderste deel van het ruggenmerg (de cauda)
causaal oorzakelijk
causticus bijtend
caverne door verweking van weefsel ontstane holte
caviteit gaatje door tandbederf
CB consultatiebureau
cefalalgie hoofdpijn
cellulitis ontsteking van het onderhuidse bindweefsel
celmembraan omhulsel van de cel
centraal zenuwstelsel ruggemerg, hersenstam en hersenen
centraal in het midden
cerebellair m.b.t. de kleine hersenen
cerebellum kleine hersenen
cerebraal m.b.t. de grote hersenen
cerebrospinaal m.b.t. hersenen en ruggemerg
cerebrovasculair m.b.t. de bloedvaten in de hersenen
cerebrum grote hersenen
cerumen oorsmeer
cervicaal m.b.t. de hals en de nek
cervicobrachiaal m.b.t. de nek (hals) en de arm
cervix uteri baarmoederhals
cervix baarmoederhals
chelatie het ontstaan van kalk in de bloedvatwanden
chemisch scheikundig
chemische pneumonitis plaatselijk ontsteking van een deel van de long door een chemische stof
chemoreceptor cel die gevoelig is voor scheikundige prikkels
chemotherapeuticum scheikundig bereide stof tegen ziekteverwekkers
chemotherapie behandeling van ziekten met scheikundige stoffen
chirurg arts die operaties verricht
chirurgie heelkunde
chirurgisch heelkundig
chloasma levervlekken
cholangiografie zichtbaar maken van galwegen
cholangitis ontsteking van galwegen
cholecystectomie operatief verwijderen van de galblaas
cholecystitis galblaasontsteking
cholecystografie röntgencontrastonderzoek van de galblaas
cholecystotomie operatief openen van de galblaas
choledochotomie operatief openen van de galwegen
cholelithiasis aanwezigheid van galstenen
cholereticum stof die de galvorming bevordert
cholestase onderbreking van de galafvoer
cholesterol vetachtige stof die wordt afgezet in bloedvaten
cholinerg, cholinergisch m.b.t. stoffen die voor de prikkeloverdracht zorgen
cholinesterase enzym aan zenuweinde betroken bij prikkeloverdacht
chorea dans
chromaat
chromosomaal m.b.t. de chromosomen
chromosoom deel van celkern waar erfelijke informatie is opgeslagen
chronisch langdurig
chronische toxische encefalopathie CTE, OPS, hersenaandoening als gevolg van blootstelling aan organische oplosmiddelen
chronotroop wat tijd of tempo beïnvloedt
chrysotiel asbest soort
chylomicronen fijne bolletjes
cicatrisatie littekenvorming
circulatie bloedsomloop, -stroom
cirkel van Willis aders aan de hersenbasis
cirrose verschrompeling van leverweefsel
claim aanspraak op schadeloosstelling
classificatie rangschikking
claudicatie mank lopen
claudicatio intermittens afwisselend mank lopen, meestal als gevolg van een aandoening van slagaders in de benen
clearance zuivering
clitoraal m.b.t. de kittelaar
cloaca riool
clonisch ritmisch samentrekkend
Clostridium tetani veroorzaker van tetanus
coagulatie stolling
cochleair m.b.t. het slakkehuis
coeliakie malabsorptie bij kinderen, berust op een overgevoeligheid voor gluten
cognitief m.b.t. het denkproces
colitis ontsteking van de dikke darm
collageen lijmvormend
collaps flauwte, flauwvallen
collateralen dwarsverbindingen
colloïdaal m.b.t. een vloeibare oplossing
collyrium oogspoeling
colon dikke darm
colonoscopie onderzoek naar het binnenste van het dikke darm
colonresectie het operatief verwijderen van een deel van het dikke darm
colopathie aandoening van de dikke darm
colorectaal m.b.t. de karteldarm en de endeldarm
coloscopie inspectie van het inwendige van het dikke darm
coma hepaticum diepe bewusteloosheid door falen van de lever
comateus in volkomen bewusteloosheid
combinatie verbinding
comedo mee-eter, verstopping in de uitgang van een talgklier
commensaal onschadelijke gastkiem
commotio cerebri hersenschudding
commotio schudding
compatibel in staat samen te gaan
compensatie herstel van het evenwicht
competitief die elkaar bestrijden of tegenwerken
complement aanvulling
complementair aanvullend
complex ingewikkeld
complicatie verwikkeling, probleem of bijkomende ziekte
component bestanddeel
Computerised Tomography techniek waarbij men met röntgenstraling en met behulp van een computer beelden krijgt van doorsneden van het menselijk lichaam (tomogrammen)
concentratie sterkte van een oplossing
conceptie bevruchting
concomiterend begeleidend
concreet samengegroeid
conditie toestand waarin iemand verkeert
conductie geleiding
condyloma vijgwrat
confusie verwardheid
congenitaal aangeboren
congestie ophoping
conjugatie binding
conjugatus gekoppeld
conjunctiva bindvlies van het oog
conjunctivitis bindvliesontsteking
conservatief op behoud gericht
conserveren in stand houden
consistentie mate van vastheid (bijvoorbeeld van weefsel)
constipatie verstopping
constitutie gestel
constitutioneel door de bouw bepaald
contact aanraking
contactallergie allergie veroorzaakt door lichaamscontact met stoffen
contactdermatitis huidaandoening door contact met stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat of is ontstaan
contacteczeem huidaandoening door contact met stoffen waarvoor overgevoeligheid bestaat of is ontstaan
contaminatie verontreiniging
continu voortdurend
contour omtrek
contra-indicatie tegenaanwijzing
contraceptie gebruik van voorbehoedmiddelen
contraceptivum voorbehoedmiddel
contractie samentrekking
contractiliteit vermogen zich te kunnen samentrekken
contractuur blijvende samentrekking
contraheren samentrekken
contrastmiddel, constrast-stof stof waarmee organen zichtbaar kunnen worden gemaakt
contre-coup-effect kaatsbaleffect
contusie kneuzing
contusio cerebri hersenkneuzing
convalescentie periode van herstel
conventioneel wat door het vaste gebruik bepaald is
conversie omzetting
convexiteit de bolle kant
cor pulmonale aandoening van de rechterharthelft door overbelasting
cor hart
cornea hoornvlies
coronair m.b.t. de kransslagaders
coronairarteriën kransslagaderen
corpulent gezet
corpus callosum verbinding tussen linker- en rechterhersenhelft
corpus luteum geel lichaam
correctie verbetering
correlatie onderlinge samenhang
corresponderen overeenstemmen met
corrosie aanvreting, langzame beschadiging
cortex schors
corticaal m.b.t. de schors
corticosteroïde bijnierschorshormoon
cortonen harttonen
cosmeticum schoonheidsmiddel
coënzym hittebestendig deel van een giststof
coxalgie heuppijn
Coxiella burnetii veroorzaker Q-koorts
coördinatie onderlinge afstemming
coïtus geslachtsgemeenschap
craniaal richting het hoofdeinde, m.b.t. de schedel
craniocervicaal mbt de schedel en nek (hals)
creatinine stofwisselingsprodukt
creatininemie teveel aan afbraakprodukten in het bloed
crepitatie knetterend geluid door wrijving van ruwe oppervlakken (b.v. gewrichtsvlakken)
crisis ernstige ziekteaanval
criterium toets
crocidoliet asbest soort
cryotherapie behandeling met koude
CT computerised tomography: techniek waarbij men met röntgenstraling en met behulp van een computer beelden krijgt van doorsneden van het menselijk lichaam (tomogrammen)
CTE chronische toxische encefalopathie
cubitale tunnel-syndroom compressie van de nervus ulnaris in de ‘tunnel’ tussen epicondylus medialis humeri, olecranon en een fibreuze band. De N. ulnaris is hier extra kwetsbaar bij een ondiepe sulcus
cumulatie opstapeling van stoffen in het lichaam
cumulatief toenemend
curariseren spierontspanning teweegbrengen met een geneeskrachtig aftreksel
curatie genezing
curatief genezend
curettage uitkrabbing
curve kromme lijn
cutaan m.b.t. de huid
CVA cerebrovasculair (m.b.t. bloedvaten in de hersenen) accident
cyanose blauwe verkleuring van huid en slijmvliezen; ontstaat bij zuurstoftekort in het bloed
cyclisch wat regelmatig terugkeert
cycloplegie verlamming van het aanpassingsvermogen van het oog
cyclus regelmatige reeks
cystic fibrosis erfelijke aandoening waarbij de functie van exocriene klieren abnormaal is
cystitis blaasontsteking
cystografie röntgencontrastonderzoek van de urineblaas
cystoscopie inspectie van het inwendige van de urineblaas
cytochroom giststof die ijzer bevat
cytomegalie virusziekte, m.n. opzwelling van geinfecteerde cellen
cytoplasma celvloeistof
cytostaticum geneesmiddel dat celgroei en celdeling remt
cytotoxisch giftig voor cellen


Top
 D
darmflora darmbacteriën
DBCP dibroomchloorpropaan
DDT dichloordifenyltrichlooretaan, (verboden) bestrijdingsmiddel
decompensatio renis falen van de nierfunctie
decompensatio cordis falen van het hart
decompensatio functiestoornis
decompressie opheffen van hoge druk
decompressieziekte caissonziekte
decongestiva middelen met een ontzwellend effect
decongestivum middel dat zwelling vermindert
decorum fatsoen
decubitus doorligwond
defecatie stoelgang, ontlasten
defense musculaire spierspasme van de buikwand dat optreedt bij peritoneale prikkeling
defibrillatie elektrische behandeling van hartritmestoornis
deficiëntie tekort aan bepaalde stoffen
deficit gebrek
deficiëntie tekort
degeneratie ontaarding, verwording
degeneratief wat aantasting veroorzaakt
degradatie afbraak
dehydratatie, dehydratie uitdroging
dehydratie uitdroging
delirium waanzinnigheid
dementie geesteszwakte
demulcens strelend geneesmiddel
demyelinisatie verlies van myeline om de zenuwvezels
dendriet uitloper van een zenuwcel die informatie aanvoert
dendritisch vertakt
denerveren onderbreken van de zenuwbanen die naar een orgaan toelopen
dentitie tandenkrijgen
dependent afhankelijk
depersonalisatie vervreemding van zichzelf
depigmentatie verdwijning van kleurstof
depletie lediging
depolarisatie vermindering van de elektrische lading in een zenuwcel
depressie neerslachtigheid
deprivatie gemis
derivaat, derivans afleidend middel
derma huid
dermaal m.b.t. de huid
dermatitis huidontsteking
dermatofytose atletenvoet
dermatologisch m.b.t. de huidziekten
dermatoloog medisch specialist voor huidaandoeningen
dermatomycose schimmelziekte van de huid
dermatose huidziekte
dermografie netelroosschrift
descendens afdalend
desensibilisatie, desensitisatie overgevoeligheidsbehandeling
desinfectans ziektekiemdodend middel
desoriëntatie verlies van besef voor tijd en ruimte
desquamatie vervelling
detectie opsporing
detergens geneesmiddel dat zuivert, reinigend middel
detergentia middelen die reinigen of zuiveren
detoxicatie ontgifting
detoxificatie ontgiftiging
dexter rechts
di- twee
diabetes mellitus suikerziekte
diabetes suikerziekte
diafragma middenrif
diagnose vaststellen van de aard van de ziekte
diagnostiek methoden die men gebruikt voor het stellen van een diagnose
dialyse kunstnierbehandeling
diameter middellijn
diaphoresis zweetafscheiding
diarree voortdurende dunne ontlasting
diastole relaxatie van de ventrikels
diastolisch m.b.t. verslapping van hart en bloedvaten
diastolische druk de onderwaarde van de bloeddruk
diathermie doorwarming van zieke organen
diathese vatbaarheid voor een ziekte, aanleg
diëncephalon tussenhersenen
differentiatie ontwikkeling in een bepaalde richting, uitrijping
diffusie vermenging van twee ongelijksoortige stoffen
diffuus zonder scherpe begrenzing
difterie kwaadaardige slijmvliesontsteking
digestief m.b.t. de spijsvertering
digitalis vingerhoedskruid, hartstimulerende werking
digitalisatie toediening van geneesmiddelen bij hartziekten
dilatatie verwijding
dilateren uitzetten, verwijden
diplopie dubbelzien
direct rechtstreeks
discopathie aandoening van de tussenwervelschijf
discoïd schijfvormig
dyshidrose stoornis in zweetvorming
dislocatie verplaatsing
dispositie aanleg
dissemineren uitzaaien
dissociatie uiteenval
distaal naar het eind van de ledematen toe, erachter gelegen
distensie uitrekking
distilleren zuiveren
distorsie verstuiking
distributie verdeling
diurese afscheiding van urine
diureticum urinedrijvend middel
diurnus wat overdag plaatsheeft
diverticulitis ontsteking van de darmuitstulpingen
diverticulose aanwezigheid van verscheidene uitstulpingen van de wand in de dikke darm
diverticulotomie het operatief openen van een uitstulping van de wand
divertikel zakvormige uitstulping van de wand
DKTP inenting tegen difterie, kinkhoest, tetanus en poliomylitus
documenteren staven
dolor pijn
dominant overheersend
dominantie overheersing
donor iemand die een orgaan, weefsel of cellen afstaat ten behoeve van de behandeling van een ander
doping stimulerende middelen
Doppler-onderzoek techniek waarbij men met behulp van geluidsgolven de stroomsnelheid van bloed in de bloedvaten kan meten
Doppler-ultrasonografle meting van de snelheid van de bloedstroom
dorsaal aan de rugzijde
dosering verstrekte hoeveelheid
doseringsregime regeling in verband met de toediening van geneesmiddelen
dosis hoeveelheid van een geneesmiddel
dotteren techniek om vernauwingen in de slagaders op te lossen met behulp van een ballonnetje
drainage vochtafvoering
drempelwaarde waarde waarboven verandering optreedt
dubbelblind zonder medeweten van de zieke en de arts
ductus pancreaticus buisvormige verbinding tussen de pancreas en de dunne darm
ductus thoracicus borstbuis
ductus cysticus galbuis, verbinding tussen de lever en de galblaas
ductus hepaticus galafvoergang van de lever
ductus choledochus buisvormige verbinding tussen de galblaas en de dunne darm
ductus afvoerbuis
duodenoscopie inspectie van het inwendige van de twaalfvingerige darm
duodenum twaalfvingerige darm
Dupuytren(s)- contractuur van schrompeling van het peesblad van de handpalm waardoor de vingers in buigstand worden gedwongen
dura mater harde hersenvlies
dys- slecht of abnormaal
dysartrie spraakstoornis
dyscrasie gestoorde gezondheid
dysenterie infectie van de darmen
dysfagie slikmoeilijkheden
dysforie sombere grondstemming
dysfunctie gestoorde werking
dysgenesie gebrekkige ontwikkeling
dysgeusie smaakstoornis
dyskinesie bewegingsstoornis
dysmenorroe pijnlijke maandstonden
dyspareunie paringspijn
dyspepsie gestoorde spijsvertering
dysplasie ongewone ontwikkeling
dyspnoe d'effort kortademigheid bij inspanning
dyspnoe kortademigheid
dystonie stoornis in de spierspanning
dystrofie voedingsstoornis
dysurie pijnlijke urinelozing


Top
 E
e causa ignota door onbekende oorzaak
e.c.i. door onbekende oorzaak (e causa ignota)
EAA extrinsieke allergische alveolitis
ecchymose blauwe plek
ECG elektrocardiografie
echografie beelden door meten van reflectie van geluidsgolven
eclampsie stuipen
ectopisch buiten zijn normale ligging
eczeem chronische huidontsteking
eeg elektro-encefalogram
EEG elektro-encefalografie
effect uitwerking
effectief doeltreffend
efferent afvoerend
efficiënt doelmatig
efflorescentie huid- of slijmvliesafwijking van beperkte omvang
effusie uitstorting van ontstekingsvocht
EGEE ethyleenglycolmonoethylether
EGME ethyleenglycolmonomethylether
ejaculatie zaadlozing
ejectiefractie gedeelte van wat uitgestoten wordt
elastisch rekbaar
electief verkozen
elektro-encefalografie techniek waarbij de potentialen in de hersenen vastlegt worden
elektrocardiografie techniek waarbij men de potentialen in het hart tijdens de hartactie vastlegt
elektrofysiologisch m.b.t. elektrische verschijnselen in levend weefsel
elektrolyt verbinding die in waterige oplossing in ionen wordt gesplitst
elektromyografie techniek waarbij men de potentialen in de spieren vastlegt
elektrotherapie behandeling met elektriciteit
eliminatie verwijdering
embolectomie verwijderen van een embolus
embolie verstopping van een bloedvat door (bloed-)prop, vet of lucht
embolus een bloedstolsel of stukje weefsel dat in de bloedbaan wordt meegevoerd en het lumen van een klein bloedvat afsluit
embryo vrucht in het moederlichaam
emesis braking
emeticum braakmiddel
emfyseem luchtzucht
emolliens middel om weker te maken
emollientia middelen die de slijmvliezen verzachten, en daardoor hoesten minder pijnlijk maken
emotioneel gevoelsmatig
empirisch wat op waarneming berust
empyeem etterophoping
emulgeren een melkachtige oplossing vormen
emulsie vloeistof in fijne druppels in een andere vloeistof aanwezig
enantheem uitslag op de slijmvliezen
encefalitis hersenontsteking
encefalopathie hersenziekte
end-to-end hechten van twee uiteinden aan elkaar
end-to-side hechten van een uiteinde en een zijkant aan elkaar
endemisch inheems
endocard binnenste weefsellaag van het hart
endocarditis ontsteking van de hartwand
endocrien met inwendige afscheiding in de bloedstroom
endocrinoloog internist voor aandoeningen van de hormoonproducerende organen
endogeen van binnen uit
endometriose vorm van baarmoederkanker
endorfine lichaamseigen drug die aangemaakt wordt tijdens duurinspanning
endoscopie inspectie van het inwendige van een orgaan
endotheel inwendig bekleedsel van bloed- en lymfvaten
endotoxisch m.b.t. gifstoffen uit afgestorven bacteriën
enema lavement
energetisch m.b.t. arbeid
enteric-coated van een mantel voorzien
enteric coated orale toedieningsvorm, waarbij de wand van de dragee de inhoud tegen maagsap beschermt en pas in de darm uiteenvalt
enteritis ontsteking van de ingewanden
enterocolitis darmontsteking
enterohepatisch m.b.t. dunne darm en lever
enurese, enuresis bedwateren
enzym stof die een rol speelt bij stofwisseling
eosinofilie toename van het aantal eosinofiele cellen in het bloed
epi- buiten
epicard dubbelbladig vlies aan de buitenkant van het hart
epicondylitis ontsteking van een knobbel aan een gewrichtsuitsteeksel pop)
epicondylus buitenste gedeelte van een gewrichtsuitsteeksel
epidemie uitbreiding van een besmettelijke ziekte
epidemiologisch m.b.t. besmettelijke ziekten
epidermaal behorend tot de opperhuid
epiduraal buiten het harde hersenvlies
epifysair m.b.t. de groeischijf
epigastralgie pijn in de bovenbuik
epigastrisch m.b.t. de bovenbuik
epigastrium maagstreek
epilepsie "vallende ziekte", aandoening door verstoring van de elektrische activiteit in de hersenen
episiotomie verwijding van de schede-ingang
episode op zichzelf staande gebeurtenis
epistaxis neusbloeding
epitheel dekweefsel
epithelioom gezwel dat van dekweefsel uitgaat
equaal gelijk
equivalent gelijkwaardig
ERCP Endoscopisch Retrograad Cholangio Pancreaticogram, röntgenologisch onderzoek van de gal- en pancreasgang
erectie oprichting van het mannelijk lid
ergotisme kriebelziekte
erosie oppervlakkige beschadiging van weefsel
eructatio oprisping
eruptie plotselinge huiduitslag
erysipelas wondroos
erysipeloid op wondroos lijkende aandoening die vooral bij slachters voorkomt
Erysipelothrix rhusiopathiae verwekker van erysipeloid
erytheem vlekkige rode huid
erythema nodosum huidreactie met blauw worden verdikkingen van huis en onderhuid
erythrasma blijvende huidinfectie
erytrocyten rode bloedcellen
erytropoëse vorming van rode bloedlichaampjes
etiologie leer van de ziekteoorzaken
euforie verhoogd gevoel van welzijn die niet overeenstemt met feitelijke omstandigheden
evacuatie ontlediging
evaluatie beoordeling
evoked uitgelokt
evolutie ontwikkeling
exacerbatie verergering
exantheem huiduitslag
excessief overdreven
excipiens bestanddeel van een geneesmiddel
excitatie opgewondenheid
exclusief wat andere mogelijkheden uitsluit
excretie uitscheiding
exfoliatie afschilfering
exocrien afscheidend door middel van een afvoerbuis
exoftalmie uitpuiling van het oog
exogeen door oorzaken van buitenaf
expectorans geneesmiddel dat het ophoesten bevordert
expectorantia middelen die het hoesten vergemakkelijken door het slijm minder taai te maken
experimenteel proefondervindelijk
expiratie uitademing
expirium uitademing
expositie blootstelling
expositie-respons blootstelling-antwoord
exsudaat ontstekingsvocht
extensie strekken
extensor spier die strekbeweging uitvoert
extern uitwendig
extra- buiten
extra-uterien buiten de baarmoeder
extracellulair buiten de cel gelegen
extracorporaal buiten het lichaam om
extract ingedikt aftreksel
extractie uittrekking
extrahepatisch buiten de lever
extrapyramidaal buiten de piramidebaan (zenuwbaan van hersenen naar einde ruggemerg)
extrarenaal buiten de nier
extrasystole voortijdige hartsamentrekking
extravasaal, extravasculair buiten een bloedvat
extravasatie vochtuitstorting
extreem uiterst
extremiteit één van de ledematen


Top
 F
faciaal m.b.t. het aangezicht
factor meewerkende oorzaak
faecaal m.b.t. de ontlasting
faeces ontlasting
fagocytose vernietiging van schadelijke bestanddelen die in het levend weefsel zijn binnengedrongen
fallisch m.b.t. het mannelijk lid
farmaca geneesmiddelen
farmaceutisch uit de apotheek
farmacie de bereiding van geneesmiddelen
farmacodynamie leer van de werking van geneesmiddelen op een levend wezen
farmacokineticum leer van de werking van geneesmiddelen in het lichaam
farmacologisch artsenijkundig
farmacon geneesmiddel
farmacotherapie behandeling met geneesmiddelen
faryngitis keelontsteking
fasciculatie spiertrillen
fase trap van ontwikkeling
fataal noodlottig
febriel koortsig
febris koorts
feedback terugkoppeling
femoralis m.b.t. het dijbeen
fenomeen verschijnsel
fermentatie gisting
ferriprief gekenmerkt door ijzergebrek
fertiliteit vruchtbaarheid
fibrillatie woeling
fibrilleren ongecoördineerde contracties van een deel van het hart
fibrine vezelstof in het bloed
fibrinolytisch wat eiwit in gestold bloed oplost
fibrose woekering van bindweefsel
fibula kuitbeen
filmcoated met een doorschijnend omhulsel
filtratie filtering
fiool medicijnflesje
first-pass eerste hindernis
fissuur klein pijnlijk zweertje
fistel pijpzweer
fixatie vastzetten
flaccidus slap
fladderen, flutter al te snelle beweging van het hart
flatulentie opgeblazenheid, winderigheid
flebitis aderontsteking
flebografie foto van de aders
flebogram foto van een ader
flegmone weefselontsteking met ettering
flexie buigen, buiging
flexor buigspier
fluor albus witte vloed
fluoride zout van fluorwaterstof
flush blozen
fobie ziekelijke vrees
focaal plaatselijk, m.b.t. een focus
focus centrum van een ziekteproces
foetaal m.b.t. het ongeboren kind
foetoplacentaal m.b.t. ongeboren kind en moederkoek
foetor ex ore riekende adem
foetotoxisch schadelijk voor het ongeboren kind
folliculitis ontsteking van de haarzakjes
follikel eiblaasje
fonocardiografie registratie van hartgeruis
fontanel nog niet verbeende plek in de schedel
fotofobie lichtschuwheid
fotosensibilisatie overgevoelig worden voor licht
fotosensibiliteit overgevoeligheid voor licht
fractie deel
fractuur botbreuk
Francisella tularensis veroorzaker tularemie
frequentie aantal keren per tijdseenheid
frigiditeit geslachtelijke koelheid
functie taak
functio laesa verstoorde functie
fundamenteel van het grootste belang
fundus bovenste deel van de maag
fungi schimmels
fungicidum stof die schimmels doodt
fungistatisch schimmelwerend
fungus schimmel
furunculose steenpuistziekte
fysico-chemisch m.b.t. de natuurkundige aspecten van de scheikunde
fysiologie de wetenschap van het functioneren van het menselijk lichaam
fysiologisch door de natuur bepaald
fysisch natuurkundig


Top
 G
galactorroe melkvloed
galenisch natuurlijk
ganglion zenuwknoop
gangreen koudvuur
gaster maag
gastralgie maagkramp
gastrectomie operatie waarbij de maag wordt verwijderd
gastritis maagwandontsteking
gastro-intestinaal m.b.t. maag en darm
gastro-oesofageaal m.b.t. maag en slokdarm
gastro-enteritis ontsteking van maag en darm (buikgriep)
gastro-duodenaal m.b.t. maag en twaalfvingerige darm
gastro-enteroloog internist voor aandoeningen van het maagdarmkanaal
gastro-oesofageale reflux terugstroom van maaginhoud naar de slokdarm
gastroduodenostomie operatie waarbij herstel van de darmverbinding plaatsvindt door het maken van een opening in de maag en het duodenum en deze vervolgens met elkaar te verbinden
gastrojejunostomie operatie waarbij herstel van de darmverbinding plaatsvindt door het maken van een opening in de maag en het jejunum en deze vervolgens met elkaar te verbinden
gastroscopie inspectie van het inwendige van de maag
gastrotomie het operatief openen van de maag
gemaskeerde tumor tumor die niet wordt ontdekt doordat hij zich op een dusdanige manier manifesteert dat het op een andere ziekte lijkt
genetica erfelijkheidsleer
genetisch m.b.t. de erfelijkheid
genitaal m.b.t. de geslachtsorganen
genitalia geslachtsorganen
genito-urinair m.b.t. de geslachtsorganen en de urinewegen pop)
genu varum O-benen
genu valgum X-benen
geriater specialist voor ouderen
geriatrisch m.b.t. de bejaardenzorg
germicide kiemdodende stof
gesinterde metalen zie hard metal disease
gestatie drachttijd
gingivitis tandvleesontsteking
gl. glandula (klier)
glandula klier
glaucoom groene staar
glia steunweefsel in het centrale zenuwstelsel
glioom tumor die uitgaat van steunweefsel van de hersenen
globine eiwitbestanddeel
glomerulair m.b.t. de vaatkluwens
glomerulonephritis ontsteking van de vaatkluwens in de nierschors
glossa tong
glossitis ontsteking van de tong
glossodynie branderige tong
glottis stemspleet
glucose druivesuiker
glucosurie te grote hoeveelheid suiker in de urine
gluten bepaalde eiwitten die voorkomen in rogge, haver, tarwe en gerst
glycogeen zetmeel
glycoside plantaardige stof met suikerbestanddeel
gonadaal m.b.t. de geslachtsklieren
gonadotroop wat de werking van de geslachtsklieren beïnvloedt
gonathrose artrose (degeneratie) van het kniegewricht
gonioscopie bezichtiging van de oogkamerhoek
gonorroe druiper
gradueel trapsgewijs
Gram-kleuring kleuring voor bacteriën
gramnegatief m.b.t. bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring verliezen
grampositief m.b.t. bacteriën die bij gramkleuring hun kleuring behouden
grand mal aanval van stuipen
grand-mal epileptische aanval
granula korrelig vormsel
granulocytopenie vermindering van granulocyten in het bloed
granuloma granulatiegezwel, klein week gezwel
granulomatose talrijke granulomen verspreidt over het lichaam
graviditeit zwangerschap
gray maat voor röntgen- of gamma- of neuronenstraling
gynaecoloog vrouwenarts
gynaecomastie al te grote borsten bij de man
gynecologisch m.b.t. de vrouwenziekten

Top
 H
habitueel uit gewoonte
haematemesis bloedbraken
haemorrhois aambei
halfwaardetijd tijd waarin de hoeveelheid van het beschikbare geneesmiddel in het bloed tot de helft afneemt
hallucinatie zinsbedrog
hamartoom aangeboren woekering van weefsel
hard metal disease aspecifieke afwijkingen van de bovenste luchtwegen door blootstelling aan stof van 'hard metal'
hartinfarct versterf van de hartspier door zuurstoftekort
harttamponade ophoping van vocht in de ruimte buiten het hart, waardoor het hart niet meer kan uitzetten tijdens de hartcyclus
harttonen geluiden uit het hart, die ontstaan als de hartkleppen sluiten tijdens de hartactie
haustrae insnoeringen in de wand van de darm
HAV-syndroom hand-arm vibratiesyndroom
Hearing Level gehoor grens
heliotherapie behandeling met licht
hemangioom goedaardig tumor van bloedvaten
hemangiosarcoom kwaadaardig tumor van bloedvaten
hematologisch m.b.t. de leer van het bloed
hematoloog internist gespecialiseerd op bloedziekten
hematoom bloeduitstorting
hematurie bloed in de urine
hemeralopie nachtblindheid
hemicolectomie het operatief verwijderen van de helft van het dikke darm
hemiplegie halfzijdige verlamming
hemisfeer hersenhelft
hemodialyse bloedzuivering door middel van een kunstnier
hemofilie bloederziekte
hemoglobine zuurstofbindende verbinding in rode bloedlichaampjes
hemolyse vernietiging van de rode bloedlichaampjes
hemolytisch vernietiging van rode bloedlichaampjes veroorzakend
hemopathie bloedziekte
hemoperfusie bloedzuivering door middel van een kunstnier
hemopoëtisch bloedvormend
hemoptoë bloedspuwen
hemorragie bloeding
hemorragische diathese bloedingsneiging
hemorroïde aambei
hemosiderine vorm van onoplosbaar opgeslagen ijzer in beenmerg, lever, milt
hemostase bloedstelping
henmi de helft
hepar lever
hepatisch m.b.t. de lever
hepatitis B leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis-B-virus (serumhepatitis)
hepatitis A leverontsteking veroorzaakt door het hepatitis-A-virus (hepatitis infectiosa)
hepatitis leverontsteking
hepatobiliair m.b.t. lever en gal
hepatocellulair m.b.t. de levercellen
hepatomegalie leververgroting
hepatotoxisch giftig voor de lever
hereditair erfelijk
herediteit erfelijkheid
hermetisch luchtdicht
hernia inguinalis liesbreuk
hernia umbilicalis navelbreuk
hernia femoralis dijbeenbreuk
hernia cicatricalis littekenbreuk
Hernia Nuclei Pulposi HNP: uitstulping van de weke kern van tussenwervelschijf door een defect in de buitenring van de tussenwervelschijf
hernia breuk
herpes zoster gordelroos
herpes simplex koortsuitslag
hersenoedeem zwelling van het hersenweefsel
hetero-anamnese anamnese door een ander verteld dan de patiënt
hexaan organisch oplosmiddel
hiatus oesofagi opening in het middenrif waardoor de slokdarm loopt
hirsutisme overmatige beharing
histologisch m.b.t. de weefselleer
histoplasmose schimmelinfectie veroorzaakt door Histoplasma capsulatuum
HL Hearing Level
HNP Hernia Nuclei Pulposi, uitstulping van de tussenwervelschijf. Deze uitstulping drukt op een zenuw, waardoor pijnklachten in het been ontstaan, eventueel met verschijnselen van uitval van de zenuw (doof gevoel, krachtsvermindering)
holistische totale mensbenadering
homeostase zelfregulering
homogeen gelijksoortig
homoloog overeenkomstig
hormonaal m.b.t. hormonen
hospitalisatie opneming in een ziekenhuis
humeralis m.b.t. de schouder
humeroscapulair m.b.t. de schouder en het schouderblad
humor lichaamsvocht
humoraal m.b.t. de lichaamsvochten
hydratatie, hydratie verbinding van een stof met water
hydro-alcoholisch m.b.t. water en alcohol
hydrocefalus verwijd ventrikelsysteem in de hersenen
hydrocephalus waterhoofd
hydrofiel wateropslorpend
hydrofoob waterafstotend
hydrolyse splitsing van scheikundige verbindingen onder opneming van water
hydronefrose letterlijk: waternier
hydrops vochtophoping in bestaande ruimte of holte, waterzucht
hydrotherapie behandeling met water
hygiënisch m.b.t. de lichaamszorg
hyper- vermeerderd of verhoogd
hyperaldosteronisme verhoogde produktie van hormonen door de bijnierschors
hyperalgesie, hyperalgie verhoogde pijngevoeligheid
hyperbaar onder verhoogde druk
hypercapnie, hypercarbie verhoogd koolzuurgehalte in het bloed
hyperemesis overmatig braken
hyperemie verhoogde doorbloeding (van een orgaan bijvoorbeeld)
hyperesthesie overmatige gevoeligheid
hyperfunctie te sterk werkend
hyperglykemie verhoogd suikergehalte in het bloed
hyperhidrosis overmatige zweetafscheiding
hyperkaliëmie te hoge kaliumspiegel in het bloed
hyperkeratosis te sterke verhoorning van huid of slijmvlies
hyperkinesie overmatige bewegingsdrang
hyperlipidemie verhoogd vetgehalte in het bloed
hyperostose beenuitwas
hyperplasie bovenmatige vermeerdering van weefsel
hyperpyrexie hoge koorts
hyperreflexie verhoogde beantwoording van prikkels
hypersecretie verhoogde afscheiding
hypersensitiviteit verhoogde gevoeligheid
hypersonoor verhoogde percussietoon over longweefsel
hyperstimulatie overmatige prikkeling
hypertensie te hoge bloeddruk
hyperthermie erg verhoogde lichaamstemperatuur
hyperthyroïdie overmatige werking van de schildklier
hypertonie verhoogde spanning
hypertrichose overmatige haargroei
hypertrofie bovenmatige groei
hyperurikemie overmaat aan urinezuur in het bloed
hyperventilatie angstige ademhaling
hypervitaminose overmaat aan vitamine
hypervolemie te groot bloedvolume
hypesthesie verminderd gevoel
hypnoticum slaapmiddel
hypnotisch m.b.t. hypnose
hypo- verminderd of verlaagd
hypoacousis hardhorigheid
hypocalciemie te lage calciumconcentratie in het bloed
hypochondrie overdreven bezorgdheid om de eigen gezondheid
hypodermaal onder de huid toegediend
hypofunctie te zwak werkend
hypofysair m.b.t. het hersenaanhangsel
hypofyse klier in de hersenen die de hormoonhuishouding be‹nvloed
hypoglykemie te laag gehalte aan bloedsuiker
hypogonadisme onvoldoende werking van de geslachtsklieren
hypokaliëmie verlaagde kaliumspiegel van het bloed
hypomanie lichte vorm van ziekelijke aandrift
hypoplasie onvoldoende ontwikkeling
hypotensie te lage bloeddruk
hypotensief wat de bloeddruk verlaagt
hypothalamisch m.b.t. een deel van de tussenhersenen
hypothalamus een zenuwcentrum in de hersenen
hypothermie onderkoeling
hypothese veronderstelling
hypothyroïdie onvoldoende werking van de schildklier
hypotonie verlaagde spierspanning
hypotrofie onvoldoende groei
hypourikemie onvoldoende urinezuur in het bloed
hypoventilatie tekortschietende ademhaling
hypovitaminose tekort aan vitamine
hypovolemie onvoldoende bloedtoevoer
hypoxemie zuurstoftekort in het bloed
hypoxie zuurstoftekort in de weefsels
hysterectomie verwijdering van de baarmoeder

Top
 I
iatrogeen door medisch ingrijpen veroorzaakt
ichthyose visschubbenziekte
icterus geelzucht
identiek van dezelfde oorsprong
identificatie vereenzelviging
idiopathisch van onbekende oorzaak
idiosyncrasie aangeboren overgevoeligheid voor bepaalde voedings- en geneesmiddelen
ileitis ontsteking van de kronkeldarm
ileum kronkeldarm
ileus belemmering van de darmwerking
iliacaal in het liesgebied
immaturiteit onrijpheid
immobilisatie onbeweeglijk maken
immunisatie opwekken van onvatbaarheid
immuniseren onvatbaar makend
immuniteit onvatbaarheid voor een ziekte
immunogeen wat onvatbaarheid veroorzaakt
immunologisch m.b.t. onvatbaarheid voor schadelijke invloeden
immunosuppressivum afweeronderdrukker
immuun ongevoeligheid voor een micro-organisme
impetigo etterige huidontsteking
implantatie inplanting
implicatie verwikkeling
impotentie onvermogen tot geslachtsgemeenschap
impregnatie binnendringen van de zaadcel in de eicel
impressie indeuking
in vitro in een reageerbuis
in vivo in het levende organisme
in situ op de gewone plaats
inactief onwerkzaam
inadequaat niet passend
inaequaal niet gelijk
incarcerata ingeklemd
incarceratie inklemming
incidenteel bijkomend
incidentie voorkomen per jaar
incisie insnijding
incisief snijdend
inclusief met inbegrip van
incompatibel onverenigbaar
incontinentie onvermogen om urine of ontlasting op te houden
incorporatie vermenging
incubatie tijdsverloop tussen opname van ziekteverwekker en manifest worden van de ziekte
incubatietijd tijdsverloop tussen besmetting en ziekteverschijnselen
indicatie aanwijzing
indicatief aanduidend
indiceren aanwijzen
indirect niet rechtstreeks
individueel afzonderlijk
inductie gevolgtrekking
induratie verharding
inequaal ongelijk
inertie traagheid
infantiel kinderlijk
infarct plaatselijke bloedeloosheid van weefsel
infaust ongunstig
infectie besmetting
infectieziekte ziekte door een besmetting
infertiliteit onvruchtbaarheid
infiltratie vochtafzetting
inflammatie ontsteking
influenza griep
infra- onder of beneden
infrarode straling onzichtbaar (rood) licht, warmtestraling
infusie toedienen van vloeistoffen
infuus vochttoediening (met geneesmiddel) direct in de bloedvaten
ingestie innemen van voedsel en drank
inguinaal m.b.t. de liesstreek
inhalatie inademing van lucht, dampen of stoffen
inherent samengaand
inhibitie remming
initiaal, initieel beginnend
initiële dosis aanvankelijke hoeveelheid van een geneesmiddel
injectie inspuiting
innervatie zenuwwerking
inoperabel niet meer heelkundig te behandelen
inotroop van invloed op de hartspier
insertie aanhechting
insomnia slapeloosheid
inspectie het bekijken
inspiratie inademing
inspirium inademing
instabiliteit onbestendigheid
instillatie indruppeling
instructie order
insufficiëntie onvoldoende werking
insult aanval
intact in goede staat
integriteit ongeschonden toestand
intelligentie verstandelijke begaafdheid
intensiteit sterkte
intensive care zorgvuldige bewaking van een ernstige ziekte
intentietremor beving bij beweging
inter- tussen
interactie onderlinge beïnvloeding
intercostaal tussen de ribben
interdigitaal tussen de vingers
interferentie verstoring
interindividueel van mens tot mens verschillend
intermediair in het midden liggend
intermitteren afwisselen
intermitterend met onderbrekingen
intern inwendig
interpositie tussenstuk
interpretatie uitleg
interstitieel tussenliggend
intertrigo wondpijn van de huid
interval tussenperiode
interventie ingreep
intervertebraal tussen twee wervels
intestinaal m.b.t. de darm
intolerantie onvermogen om te verdragen
intoxicatie vergiftiging
intra-oculair in het oog
intra-individueel bij dezelfde mens verschillend
intra- binnen of in
intra-abdominaal in de buik
intra-arterieel in de slagader
intra-articulair in het gewricht
intracardiaal in het hart
intracellulair in de cel
intracerebraal in de hersenen
intracranieel in het hoofd
intracutaan in de huid
intrahepatisch in de lever
intramusculair in de spier
intrathecaal binnen de hersen- of ruggemergsvliezen
intravasaal, intravasculair binnen een bloedvat
intraveneus in de ader
intrinsiek wezenlijk
intubatie inbrengen van een buis
invaginatie instulping
invalideren ongeldig maken
invasief waarbij een instrument in een orgaan ingebracht wordt
invertsuiker mengsel van gelijke delen druivesuiker en vruchtesuiker
involutie natuurlijke veroudering
ionisatie ontleding in ionen
ioniserende straling in ionen splitsend
ionogram beeld van de ontleding in ionen
iridocyclitis gepaarde ontsteking van regenboogvlies en straallichaam
iritis regenboogvliesontsteking
irregulair onregelmatig
irreponibel niet terug te duwen
irreversibel onomkeerbaar
irrigatie besproeiing, uitspoeling
irritatie prikkeling
ischemie plaatselijk tekort aan bloedtoevoer
isoleren afsluiten
isotonisch, isotoon van gelijke druk als de omgeving
-itis ontsteking
IVP intraveneus pyelogram

Top
 J
jejunoscopie inspectie van het inwendige van de nuchtere darm
jejunum nuchtere darm
juveniel jeugdig

Top
 K
kanaal van Hunter ruimte tussen de grote spieren van het middenbovenbeen
katabolisme weefselafbraak
katalyseren snel voort doen gaan
keloïd littekengezwel
keratitis oogbindvliesontsteking
keratoconjunctivitis ontsteking van oogbindvlies en hoornvlies, lasogen
keratolytica middelen die de hoornlaag van de huid verweken
keratolyticum verwekend middel
keto-acidose zuurvergiftiging bij suikerziekte
kinetisch wat beweging veroorzaakt
klassiek bij uitstek
klinisch onmiddellijk zichtbaar
knevelverband tourniquet
koilonychie lepeltjesnagels
koliek pijnaanval, gekenmerkt door hevige krampende pijn
kolieken pijnlijke krampaanval in de wand van een hol orgaan
koliekpijn ernstige intermitterende pijn die gepaard gaat met bewegingsdrang
koolhydraat verbinding van koolstof
kristallisatie kristalvorming
kristalurie aanwezigheid van kristallen in de urine
kruisallergie overgevoeligheid uitgelokt door een bestaande overgevoeligheid
kruisinfectie besmetting opgelopen binnen het ziekenhuis
kruisresistentie gekruiste weerstand
kwantitatief m.b.t. de hoeveelheid
kyste blaas met stroperige inhoud
kystische fibrose aandoening van exocriene klieren

Top
 L
labiel wankelbaar
labium lip
laceratie weefselverscheuring
lacrimaal m.b.t. tranen
lactatie borstvoeding
laederen scheuren
laesie verwonding, letsel, beschadiging
laesies verwonding, letsel, schade
laminectomie operatieve verwijdering van een of meer wervelbogen, voor het uitvoeren van een behandeling aan een tussenwervelschijf, aan het ruggemerg, of aan een ruggemergszenuw
laparoscopie inspectie van het inwendige van de buikholte
laparotomie operatief openen van de buikholte
laryngitis slijmvliesontsteking van het strottehoofd
laryngospasme kramp in de spieren in en rond het strottenhoofd
lassitudo vermoeidheid
latent sluimerend
latentietijd tijd tussen prikkeling en reactie
lateraal aan de zijkant van het lichaam
laxans middel om stoelgang te bevorderen
laxantium middel dat de stoelgang bevordert
laxativum middel dat de stoelgang bevordert
LDH lactodehydrogenase (enzym dat de koolhydraatstofwisseling bevordert)
lenticulair lensvormig
leptospirosis infectie door Leptospira
lesie letsel
letaal dodelijk
lethaal dodelijk
lethargie ziekelijke slaaptoestand
leucocytose te veel witte bloedcellen
leucoderma depigmentatie van de huid, als beroepshuidaandoening veroorzaakt door blootstelling aan bepaalde chemicaliën
leucopenie vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes
leukemie bloedkanker
leukocytair m.b.t. witte bloedlichaampjes
leukocyten witte bloedcellen
leukocytose te veel witte bloedcellen
leukopenie vermindering van het aantal witte bloedlichaampjes
leukoplakie chronische slijmvliesontsteking met witte plekken
leukorroe witte vloed
leveratrofie verkleining vande lever
levercirrhose verbindweefseling van de lever met regeneratiehaarden
leverfibrosering verbindweefseling van de lever
leversteatose vervetting van de lever
libido geslachtsdrift
lichenificatie huidverdikking
life event ingrijpende gebeurtenis in het leven
Life Events Inventory vragenlijst naar ingrijpende gebeurtenissen in het leven
lig. ligament
ligament bindweefselband
limbisch m.b.t. een rand
lineair lijnvormig
lipase enzym dat vet afbreekt
lipide vetachtige stof
lipodystrofie stoornis in de vetstofwisseling
lipofiel door vet aangetrokken
lipoproteïne verbinding van eiwit en vetachtige stof
liposoom vetdeeltje met opgelost geneesmiddel binnenin
liquor cerebrospinalis hersenvloeistof
liquor vloeistof
liquorroe afvloeiing van hersenvloeistof
livedo blauw-zwarte huidverkleuring
lobus occipitalis achterhoofdskwab van de grote hersenen
lobus frontalis voorhoofdskwab van de grote hersenen
lobus temporalis slaapkwab van de grote hersenen
lobus parietalis wandkwab van de grote hersenen
lobus kwab
lochia kraamvloed
locomotorisch m.b.t. verplaatsing
locoregionaal in hetzelfde lichaamsdeel
lokaal van beperkte omvang
lokalisatie plaatsbepaling
longfibrose toename van bindweefsel waardoor elasticiteit afneemt
longoedeem uittreding van weefselvocht uit de longblaasjes, waardoor gaswisseling wordt belemmerd
luetisch door de geslachtsziekte veroorzaakt
lumbaal m.b.t. de lende
lumbago plotselinge pijn in lendenen, spit
lumen 1. natuurlijke holte 2. maat voor lichtsterkte
luxatie ontwrichting
Lyme-ziekte erythema migrans door de spirocheet Borrelia lymfopenie
lymfadenitis ontsteking van de lymfeklieren
lymfadenopathie afwijking van de lymfklieren
lymfangitis ontsteking van de lymfbanen
lymfocytair m.b.t. witte bloedlichaampjes
lymfocytose toename van het aantal witte bloedcellen
lymfoom lymfkliergezwel
lymphangitis ontsteking van de lymfvaten
lyofilisaat resultaat van vriesdroging lytisch oplossend

 

Top

 M
m. musculus (spier)
MAC Maximaal Aanvaarde Contrentatie, grenswaarde voor chemische stoffen op het werk
maceratie verweking
macromoleculen stoffen van dierlijke of plantaardige oorsprong, o.a. hout
macula vlek
maculopapuleus met vlekken gepaard
malabsorptie gebrekkige opname van voedingsstoffen
malaise ziektegevoel, gevoel van onwelzijn
maldigestie stoornis in de vertering
malformatie misvorming
maligniteit kwaadaardige ziekte
mamma borst
mammair m.b.t. de vrouwelijke borstklier
manie ziekelijke neiging
manifest onmiddellijk herkenbaar
manifestatie waarneembaar verschijnsel
manisch ziekelijk aangelegd
manische depressie psychiatrisch ziektebeeld, met afwisselend overdreven opgewektheid en grote somberheid
Mantoux-test test op tuberculine
massage manuele behandeling
massief sterk
masticatoir m.b.t. het kauwen
mastitis ontsteking van de borstklier
mastocyt mestcel
mastodynie pijn in de borstklier
mastoiditis ontsteking van het slaapbeen
maxillair m.b.t. de bovenkaak
maximaal het grootst mogelijk
maximum grootst mogelijke hoeveelheid
MBK methyl-n-butylketon
MDA diamino-difenylmethaan
MDI methyleen difenyl di-isocyanaat
mechanisme samenstel van bewegende delen
mediaal richting het midden van het lichaam
mediaan op de middellijn
mediator hulpmiddel
medicament medicijn
medicatie voorschrijven van geneesmiddelen
medicinaal geneeskrachtig
medicus arts
medisch geneeskundig
mediëren bemiddelen
medulla spinalis ruggemerg
medulla oblongata verlengde merg
medulla merg
medullair mergachtig
megacolon vergrote karteldarm
megaloblastair met vergrote moedercellen in de rode bloedlichaampjes
melaena zwarte stoelgang
melanoom ontaarde moedervlek
melanose donkere verkleuring
membraan dun vlies
menarche eerste maandstonden
mengbaar wat kan worden gemengd
meningen hersenvliezen
meningeoom gezwel uitgaande van de hersenvliezen
meningitis hersenvliesontsteking, "nekkramp"
meningoencefalitis combinatie van meningitis en encefalitis
meninx hersenvlies
meniscus kraakbeenstukje in een gewricht
menopauze overgangsjaren bij de vrouw
menorragie hevige maandstonden
menstruatie maandstonden
mentaal geestelijk, verstandelijk
mercurialisme kwikvergiftiging
mesencephalon middenhersenen
mesentericus m.b.t. het darmscheil
mesothelioom longvlies- of buikvlieskanker door asbest
metaaldampkoorts griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties damp of rook van sommige metalen en vooral van metaaloxiden
metaboliet stofwisselprodukt
metabolisatie omzetting in de stofwisseling
metabolisme stofwisseling
metaplasie weefselvormverandering
metastase uitzaaiing
metastaseren uitzaaien van een tumor
metastasering uitzaai-ing
meteorisme verhoogde luchthoudendheid van de darmen
methemoglobinemie aandoening van de bloedkleurstof
metrorragie onregelmatige baarmoederbloeding
micel kleine vetdruppel
micro-organisme kleinste levend wezen
microbiologisch m.b.t. de kleinste levende wezens
microcirculatie bloedsomloop door de kleinste slagaders
micrografie zeer klein handschrift
microgram miljoenste gram
microniseren verpulveren
microscopisch voor het blote oog onzichtbaar(pop)
microsomaal, microsomiaal m.b.t. de kleinste deeltjes in een cel
microsporum huidschimmel met kleine sporen
microvilli uitstulpingen van de villi, die zorgen voor oppervlaktevergroting van het darmslijmvbes
microvillus bijzonder kleine uitstulping van de celmembraan
mictie urinelozing
mictiecystografie röntgencontrastonderzoek van de urineblaas tijdens het uitplassen van de contrastvloeistof
migraine schele hoofdpijn
Mijnwerkers-nystagmus problemen met het focusseren door mijnworm
milieu omgeving
mimiek gezichtsuitdrukking
mineralisatie afzetting van kalkzouten
mineralocorticoïde hormoon uit de bijnierschors
minimaal het kleinst mogelijk
minimaliseren als onbeduidend voorstellen
minimum kleinst mogelijke hoeveelheid
miotisch wat de pupil vernauwt
mitose gewone celdeling
MMA methylmethacrylaat
mobiel beweeglijk
mobilisatie beweeglijk maken
mobiliteit beweeglijkheid
modificeren wijzigen
modulator plaatselijke stop in de weefsels
moleculair bestaande uit moleculen
monitoring bewaking
mono- een of alleen
monocomponent geneesmiddel zonder nevenbestanddelen
mononucleose vermeerdering van eenkernige witte bloedlichaampjes
monotherapie behandeling met één geneesmiddel
morbiditeit ziektecijfer
morbus ziekte
morfine krachtig pijnstillend middel gemaakt uit opium
morfinomimeticum stof die als morfine werkt
mors subita plotselinge dood
mors dood
mortaliteit sterftecijfer
motiliteit vermogen om spontaan te bewegen
motoriek de willekeurige bewegingsprocessen
motorisch m.b.t. beweging
motorische zenuwen zenuwen die beweging van spieren aanzetten
MRI techniek waarbij men door het veranderen van het magnetisch veld rondom het lichaam, beelden kan maken van doorsneden van het menselijk lichaam
mucociliair m.b.t. slijmvlies en trilharen
mucocutaan m.b.t. huid en slijmvliezen
mucolyticum slijmoplossend middel
mucopurulent slijmig en etterig
mucosa slijmvlies
mucoviscidose erfelijke aandoening waarbij de functie van exocriene klieren abnormaal is
mucus slijm
multicausaal veroorzaakt door meer factoren
multicausaliteit veroorzaking door meer factoren
multidosis grote hoeveelheid geneesmiddelen
multipara vrouw die meer dan eens heeft gebaard
multipel veelvoudig
multipele sclerose aandoening van het zenuwstelsel, letterlijk: verharding van veel plaatsen
musculair relaxans middel dat de spieren ontspant
musculair m.b.t. de spieren
musculatuur spierstelsel
musculus spier
mutageen wat verandering teweegbrengt
mutatie verandering
mutisme onvermogen om te spreken
myalgie spierpijn
myasthenie spierzwakte
mycelium netwerk van schimmeldraden
mycobacterie zuurvaste staafjesbacterie
mycologisch m.b.t. schimmels
mycose door een schimmel veroorzaakte ziekte
mycotisch door schimmels veroorzaakt
mydriaticum pupilverwijdende stof
myeline vetachtige stof in de zenuwschede
myelitis 1. beenmergontsteking 2. ontsteking van het ruggemerg
myelografle röntgencontrastonderzoek van het ruggenmerg
myelomatose multipel botaantasting
myeloom kwaadaardig gezwel van ruggemerg of beenmerg
myelosuppressie remmende werking op het beenmerg
myelotoxisch giftig voor het beenmerg
myelum ruggemerg
myocard hartspierlaag
myocarditis ontsteking van de hartspier
myoclonia buiten de wil optredende snelle spiersamentrekkingen
myopathie spierziekte
myopie bijziendheid
myositis spierontsteking

Top
 N
n. nervus (zenuw)
n. peronaeus kuitbeenzenuw
nadir voetpunt
naevus pigmentvlek
narcose algehele verdoving
narcoticum verdovend middel
nasaal m.b.t. de neus
nasolacrimaal m.b.t. neus en tranen
natriurese uitscheiding van zouten met de urine
nausea misselijkheid
necrolyse afsterving van weefsel
necrose weefselversterf
nefritis nierontsteking
nefroliet niersteen
nefroloog internist voor nierziekten
nefropathie nierziekte
nefrotisch m.b.t. nierziekten
nefrotoxisch giftig voor de nieren
negatief afwezig
neonataal m.b.t. de eerste weken na de geboorte
neonatoloog medisch specialist voor pasgeborenen
neoplastisch gepaard gaand met nieuwvorming
nervositeit zenuwachtigheid
nervus zenuw
nervus abducens zesde hersenzenuw, mede de oogbewegingen
nervus accessorius elfde hersenzenuw, hals- en schouderspieren
nervus facialis zevende hersenzenuw, gelaat
nervus glossofaryngeus negende hersenzenuw, tong- en keelzenuw
nervus hypoglossus twaalfde hersenzenuw, tongspieren
nervus oculomotorius derde hersenzenuw, innerveert oogspieren en pupilgrootte
nervus olfactorius eerste hersenzenuw, de reukzenuw
nervus opticus tweede hersenzenuw, de oogzenuw
nervus ulnaris elleboogzenuw
nervus trigeminus vijfde hersenzenuw, gevoel van de gezichtshuid, binnenkant mond, neusbijholten
nervus trochlearis vierde hersenzenuw, voor oogbewegingen
nervus vagus tiende hersenzenuw, de "zwervende" zenuw, hartslag, ademhaling en maag/darmkanaal
nervus vestibulocochlearis achtste hersenzenuw, gehoor en evenwicht
neuraal m.b.t. de zenuwen
neuralgie zenuwpijn
neurastheen syndroom vermoeidheid, prikkelbaarheid, depressie en angstsymptomen. Deze verschijnselen zijn nog reversibel
neurinoom gezwel uitgaande van de zenuw
neurodermitis huidaandoening met lichte zenuwstoornissen
neuroleptanalgesie pijnstilling
neurolepticum stof die de werking van het centrale zenuwstelsel onderdrukt
neurologisch m.b.t. de zenuwen
neuroloog medisch specialist voor aandoeningen van het zenuwstelsel
neuromusculair m.b.t. zenuwen en spieren
neuron zenuwcel
neuronaal m.b.t. een zenuwcel
neuropathie zenuwziekte
neurotisch m.b.t. een ziekelijke houding
neurotoxisch giftig voor het zenuwstelsel
neurotransmitter stof die zenuwinpuls van zenuw op zenuw overdraagt
neurotroop met effect op het zenuwstelsel
neurovasculair m.b.t. zenuwen en bloedvaten
neurovegetatief m.b.t. het autonome zenuwstelsel
neutralisatie opheffing
neutrofiel kleurbaar met neutrale kleurstoffen
neutropenie tekort aan witte bloedlichaampjes
neveneffect bijwerking
nidatie innesteling
niersteen verkalking in het nierbekken
nihil niets
nocturnus nachtelijk
nodeus knobbelig
normalisatie in overeenstemming brengen met een norm
normotensief met gewone bloeddruk
nosocomiaal door verblijf in een ziekenhuis veroorzaakt
nullipara vrouw die nog geen kind heeft gebaard
nummulair ter grootte van een muntstuk
nutriënt voedingsstof
nycturie nachtelijke urinelozing
nystagmus oogsiddering

Top
 O
obductie lijkschouwing, sectie
obesitas vetzucht
objectief waarneembaar
observatie waarneming
obsessie dwangvoorstelling
obstetricus vrouwenarts gespecialiseerd in bevallingen
obstetrie verloskunde
obstetrisch verloskundig
obstipatie moeilijke stoelgang
obstructie verstopping, afsluiting
occasioneel nu en dan voorkomend
occlusie afsluiting
occult verborgen
oculair oog-; m.b.t. het oog
oculogyrisch m.b.t. de oogbewegingen
oculomucocutaan m.b.t. oog, huid en slijmvlies
odor reukzin
ODTS organic dust toxic syndrome
oedeem overmaat van vocht in weefsels
oedemateus m.b.t. oedeem
oesofagectomie operatief verwijderen van de slokdarm
oesofagitis ontsteking van de slokdarm
oesofagoscopie inspectie van het inwendige van de slokdarm
oesofagotomie operatief openen van de slokdarm
oesofagus slokdarm
oesofagusresectie operatief verwijderen van een deel van de slokdarm
oesophagitis ontsteking van de slokdarm
oestrogeen vrouwelijk hormoon
oftalmisch m.b.t. oogziekten
oftalmologisch m.b.t. de oogheelkunde
olecranon uiteinde van de ellepijp bij het ellebooggewricht
oligo-element spoorelement
oligo- weinig of zelden
oligomenorroe maandstonden met gering bloedverlies
oligospermie geringe productie van zaadcellen
oligurie verminderde uitscheiding van urine
oncoloog internist voor kanker-aandoeningen
oncolyticum middel dat de groei van gezwellen remt
oncotisch m.b.t. zwelling
oöforectomie operative verwijdering van de eierstokken
-oom gezwel
opalescent bijna doorschijnend
operatie chaud operatie waarbij de aandoening in een acuut stadium is
operatie froid operatie waarbij de aandoening in een rustig stadium is
opiaat opiumbevattend geneesmiddel
opisthotonus krampachtige achteroverstrekking van het lichaam
opportunistisch toevallig schadelijk
optimaal het beste
optisch m.b.t. het licht
oraal via de mond
orbitaal m.b.t. de oogkas
orchitis ontsteking van de teelbal
organic dust toxic syndrome griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties schimmels of andere microorganismen (organisch-stof-koorts, organic dust)
organisme levend wezen
organogenese orgaan vorming, 9-60 dagen na de conceptie
orgasme lustgevoelens bij seksuele opwinding
oriëntatie vermogen tot plaatsbepaling
ornithose virusziekte van vogels op mens, veroorzaakt door de Chlamydia psittaci
orofaciaal m.b.t. de mond en het gelaat
orthese apparaat ter ondersteuning van een fichaamsfunctie
orthopedisch m.b.t. de behandeling van misvormingen van beenderen en gewrichten
orthostatisch wat bij rechtstaan optreedt
os naviculare schuitvormig handwortelbeentje
os lunatum maanvormig handwortelbeentje
oscillografie onderzoek van pulsaties door meting van veranderingen in het volume van de slagaders
-ose ziekte of aandoening
osmotisch door wederzijdse doordringing veroorzaakt
ossiculum beentje
ossificatie beenvorming
osteoarthritis gewrichtsontsteking tot op het bot
osteoarthrosis chronische aandoening van gewrichten en aangrenzende skeletdelen
osteodystrofie groeistoornis van het beenweefsel
osteolyse het oplossen van beenweefsel
osteomyelitis botontsteking
osteoom gezwel uitgaande van het bot van de schedel
osteoporose botontkalking
osteosarcoom kwaadardig gezwel vanuit botcellen
osteosynthese herstellen van gebroken bot
osteotomie uitsnijding van bot
otitis media middenoorontsteking
otitis oorontsteking
otorinolaryngologie oor-neus-keelheelkunde
otorroe loopoor
otosclerose verharding van structuren in midden- en binnenoor, met als gevolg toenemende doofheid
ototoxisch giftig voor de zenuwcellen van het oor
ovariaal, ovarieel m.b.t. de eierstokken
ovarium eierstok
overdosering toediening van een te grote hoeveelheid
overdosis te grote dosis
ovulatie eisprong
ovulum eitje
ovum ei
oxydatie verbinding met zuurstof
oxygenatie verzadiging met zuurstof
oxytocisch wat de bevalling bespoedigt

Top
 P
pacemaker gangmaker
PAK polyaromatische koolwaterstof
palliatie bestrijden van pijn symptomen
palliatief verzachtend
palpatie het voelen
palpebraal m.b.t. het ooglid
palpitatie klopping van het hart
palpitaties hartkloppingen
pancreas alvleesklier, klier die o.a. insuline afgeeft en enzymen voor de stofwisseling vormt
pancreatitis ontsteking van de alvleesklier
pancytopenie vermindering van cellen in het bloed
panniculitis ontsteking van het onderhuidse vetweefsel
papel(s) huidknobbeltje(s)
papillair van papillen voorzien
papillitis ontsteking van de papil
papiloedeem waterzucht van de papil
papuleuze uit huidknobbeltjes bestaand
papulo-vesiculaire gekenmerkt door papels en blaasjes
paracentese doorprikking
paradoxaal in strijd met de verwachting
parallel evenwijdig
paralyse verlamming
parameter kenmerk
paranoia achtervolgingswaan
paraplegie verlamming aan beide zijden van het lichaam
parasitair door parasieten veroorzaakt
parasympathicomimeticum geneesmiddel dat de werking van het autonoom zenuwstelsel nabootst
parasympaticus deel van het autonome zenuwstelsel (remt prikkels)
parathyreoïd m.b.t. de bijschildklieren
paraveneus naast de ader
parenchym klierweefsel
parenteraal door inspuiting
parenterale buiten het spijsverteringskanaal om
parese gedeeltelijke verlamming
paresthesie tinteling
paresthesieën tintelingen
pariëtaal tot de wand behorend
Parkinson, ziekte van neurologische aandoening gelokaliseerd in grote hersenen, voortdurend beven, verstrakking van het gelaat, geestelijke depressie
parkinsonisme ziekteverschijnselen met de kenmerken van de ziekte van Parkinson
paronychia ontsteking van het nagelbed
parotitis bof
paroxismaal, paroxistisch in aanvallen optredend
paroxysmaal aanvalsgewijs
partikel klein deeltje
partus baring
passage ontlasting
passagère voorbijgaand
passief niet zelfstandig werkzaam
pathogeen stof die ziekte veroorzaakt
pathogenese de wijze waarop een ziekte onstaat
pathognomonisch kenmerkend voor een bepaalde ziekte
pathologie wetenschap van ontstaan en verloop van ziekten, ziekteleer
pathologisch ziekelijk
patiënt zieke
patiënten zieken
PBB polybroombifenylen
PCB polychloorbifenyl
PCP pentachloorfenol
peak flow hoogste uitademingssnelheid
pediatrisch m.b.t. de kindergeneeskunde
pediculose luizenplaag
pelvicus tot het bekken behorend
pemphigus etterblaasjes
penetratie binnendringing
penicillinase verhoogde weerstand tegen penseelschimmel
penicilline antibioticum voor tegen gram-positieve bacterien
penis mannelijk lid
pepsine enzym dat eiwit afbreekt
peptisch ulcus een zweer die ontstaat door de inwerking van maagzuur
peptisch wat de spijsvertering bevordert
perceptie waarnemingsvermogen
percussie het kloppen
percutaan via de huid
percuteren kloppen
perforatie doorboring
perfusie vochttoediening
peri- rondom
peri-umbilicaal rond de navel
perianaal rondom de aars
periarthritis ontsteking rondom een gewricht
periarticulair rondom een gewricht
pericard vlies om het hart heen
pericarditis hartvliesontsteking
periduraal rond het harde hersenvlies
perifeer het verst van het midden verwijderd
perimetrie het meten van het gezichtsveld
perinataal kort voor en na de geboorte
perineaal m.b.t. de bilnaad
periodiek, periodisch wat op geregelde tijdstippen terugkeert
perioraal rondom de mond
periorbitaal rondom de oogkas
peristaltiek beweging in de darm om de voedsel voort te bewegen
peritoneum buikvlies
peritonitis buikvliesontsteking
perivasculair rondom de vaten
permanent één of meer jaren durend of blijvend
permeabiliteit doordringbaarheid
pernicieus verderfelijk
peroperatief tijdens een heelkundige ingreep
peroraal, per os door de mond
peroraal via de mond
persistens, persisterend aanhoudend
perspex doorzichtig kunststof
perspiratio huidademhaling
pertussis kinkhoest
perversie, perversiteit seksuele afwijking
pes planus platvoet
pessarium vrouwenring
petechiën kleine puntvormige huidbloedingen
petechieën kleine, onderhuidse bloedingen
petit mal lichte aanval van vallende ziekte
pH zuurgraad
pia mater zachte hersenvlies
pigmentatie verkleuring
pilo-erectie rechtop gaan staan van lichaamsharen
piramidebaan zenuwbaan van hersenen naar einde ruggemerg
pityriasis zemelenuitslag
placebo geneesmiddel zonder werking
placenta moederkoek
plasma-expander geneesmiddel dat de druk van bloed op omliggend weefsel verhoogt
plasmaproteïne eiwit in het bloedplasma
plasminogeen eiwit in het bloed, dat stolling teweegbrengt
plastickoorts griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties pyrolyseproducten van sommige polymeren, met name polytetrafluorethyleen (PTFE, Teflon) en chloorpolymeren (bv. PVC)
plastiekoperatie hersteloperatie waarbij bijvoorbeeld de continu‹teit van de darmen wordt hersteld
plaveiselcel een platte of plaatvormige oppervlaktecel
plethysmografle onderzoek waarbij men de veranderingen in volume van een extremiteit meet
pleura-plaques diffuse verdikking (fibrose) van de pleura, vaak gedeeltelijk verkalkt
pleuritis borstvliesontsteking
plexus netwerk van zenuwen of bloedvaten
plexus choroideus bloed-hersenbarrière
PMF progressive massive fibrosis
PMMA polymethylmethacrylaat
pneumomediastinum de aanwezigheid van lucht in het mediastinum
pneumonie longontsteking
pneumopathie longziekte
poliep gesteelde tumor
poliomyelitis ontsteking van de grijze stof van het ruggemerg
poly- veel of vaak
polyarthritis ontsteking van meer dan één gewricht
polydipsie verhoogd dorstgevoel
polymorf veelvormig
polyneuritis ontsteking van verschillende zenuwen
polypeptide keten van een groot aantal met elkaar verbonden aminozuren
polytherapie (pop)
polyurie vermeerderde urinelozing
polyvalent meerwaardig
pons brug, deel van de hersenstam
poplitea kniekuil
populatie bevolking
porfyrie verstoorde vorming van rode kleurstof in het bloed
portale hypertensie verhoogde druk in de vena porta
porte d'entree toegangsweg
positief inotroop de contractiekracht van het hart bevorderend
positief aanwezig
post partum na de bevalling
post- na
posterior aan de achterkant
posthepatisch na de lever
postmenopauzaal na de overgangsjaren
postnataal na de geboorte
postoperatief na een heelkundige ingreep
postprandiaal na de maaltijd
posttraumatisch na een letsel
postureel m.b.t. de houding
potentiaal spanningsverschil
potentialisering versterking van de werking van een geneesmiddel door een ander
potentie kracht
potentieel mogelijk
pre- voor
precipitatie neerslag
precordiaal vóór het hart
precursor voorloper
predispositie aanleg voor een aandoening, vatbaarheid
prehepatisch gelegen voor de lever
preklinisch voor de ziekte merkbaar wordt
preliminair voorafgaand
preload voorbelasting
prematuur voortijdig
premedicatie toediening van geneesmiddelen ter voorbereiding van de patiënt
premenstrueel voor de maandstonden
prenataal voor de geboorte
preoperatief voor de ingreep
preparaat bereiding
preputium voorhuid
presentatie ligging
preëclampsie aanvang van stuipen
preventie voorkoming
priapisme aanhoudende oprichting van het mannelijk lid
primair oorspronkelijk
primovaccinatie eerste inenting met pokstof
procedure werkwijze
procreatie voortplanting
proctitis endeldarmontsteking
proctoscopie inspectie van het inwendige van de anus
produktie voortbrenging
produktief voortbrengend
profylaxe voorbehoeding
progestageen zwangerschapshormoon
prognose voorspelling van het verloop en de afloop van een ziekte
progressief in toenemende mate, voortschrijdend
prolaps uitzakking
proliferatie snelle vermenigvuldiging
proportioneel evenredig
proptosis uitpuiling van het oog
propulsief voortstuwend
prostaglandine vetzuur in het lichaam
prostatisme vergroting van de voorstanderklier
prostatitis ontsteking van de voorstanderklier
protease eiwitsplitsende giststof
protectiva middelen met een beschermende werking
proteolytisch eiwitsplitsend
proteïne eiwit
prothese kunstmatig lichaamsdeel
protozoön primitief ééncellig organisme
protrombine bloedstollingsfactor
protrusie uitpuiling
provocerende factoren factoren die de klachten uitlokken
proximaal het dichtst bij, ervoor gelegen
prurigineus jeukend
pruritus jeuk
pseudomembraneus met vorming van een schijnbaar membraan
pseudotumor schijngezwel
psoriasis schubziekte
psychiatrisch m.b.t. de behandeling van geestelijke stoornissen
psychisch geestelijk
psychofarmaca stoffen die invloed hebben op het geestelijk functioneren
psychogeen door de geest veroorzaakt
psycholepticum geneesmiddel dat bepaalde geestelijke functies onderdrukt
psychologisch m.b.t. het gevoelsleven
psychomotorisch m.b.t. bewegingen door de geest veroorzaakt
psychose geestelijke stoornis
psychosomatisch m.b.t. het verband tussen geest en lichaam
psychotroop wat de geest beïnvloedt
ptosis verzakking
PTSS Post Traumatische Stress Stoornis
puberteit rijpheid
puerperium kraambed
pulmonaal betreffende de longen
pulmonair m.b.t. de longen
pulmonoloog internist voor aandoeningen van de longen en luchtwegen
pulsatie klopping
pulseren kloppen (van een slagader)
pulsie duwkracht van binnenuit
puncteren aanprikken
punctie prik
pupildilatatie pupilverwijding
purgatief middel tegen verstopping
purpura puntvormige bloedingen
purulent etterig
pustuleus m.b.t. puisten
pyelitis nierbekkenontsteking
pyelografie röntgencontrastonderzoek van het nierbekken
pyelonephritis ontsteking van nier en nierbekken
pyelum nierbekken
pylorus maaguitgang
pyodermie etterige huidziekte
pyogeen etterverwekkend
pyrexie koorts
pyrogeen koortsverwekkend
pyrogenen koortsverwekkende stoffen
pyrosis maagzuur

Top
 Q
Q-koorts infectieziekte bij personeel van slachthuizen door micro-organismen in darminhoud van dieren
quaternair viertallig

Top
 R
radioactiviteit gevaarlijke straling
radiodermatitis passagère erytheem en vorming van bullae
radiografie fotograferen d.m.v. röntgenstralen
radiologie de leer van (röntgen)straling
radiotherapie behandeling met (röntgen)straling, bestraling
RADS Reactive Airway Dysfunction Syndrome
ragade scheurtje
rapture of the deep acuut bewustzijnsverlies onder water
Raynaudfenomeen bleekheid van vingers of tenen
reabsorptie terugresorptie
reactie terugwerking
reactivering weer actief maken
reactiviteit vermogen om te reageren
reagens reageermiddel
reageren reactie veroorzaken
rebound-effect terugslag
recept voorschrift
receptor bestanddeel dat gevoelig is voor prikkels
recessief betreffende erfelijkheid
recidief wederinstorting
recipiënt ontvanger
recombinant DNA waarin een stukje vreemd DNA is ingelast
reconstitutie bijeenbrengen van verschillende componenten
reconvalescentie herstel na een ziekte
rectaal m.b.t. de endeldarm
rectoscopie inspectie van het inwendige van het rectum
rectum endeldarm
recuperatie herstel van krachten
recurrerend terugkomend
reductie scheikundige herleiding
referentie verwijzing
reflecteren terugkaatsen
reflectoor, reflectorisch m.b.t. een onwillekeurige reactie
reflex onwillekeurige reactie
reflux terugstroom van vloeistof in de tegengestelde richting
refractair ongevoelig
regeneratie herstelgroei
regio streek
regionaal m.b.t. een bepaalde streek
regressie achteruitgang
regressief in afnemende mate
regulair regelmatig
regulatie aanpassing aan de normale toestand
regurgitatie opstijgen van maag- of darminhoud naar de mond
rehydratie opheffing van uitdroging door toevoer van vocht
relaxans middel dat ontspanning teweegbrengt
relevant essentieel
remissie tijdelijke vermindering of verdwijning van ziekteverschijnselen
renaal m.b.t. de nier
renine giststof die de bloeddruk beïnvloedt; door de nier geproduceerd hormoon
renovasculair m.b.t. nieren en bloedvaten
repetitief zich herhalend
replicatie nabootsing
reproductie vermenigvuldiging
research wetenschappelijk onderzoek
resectie een deel van een orgaan wordt weggenomen
reservoir plaats waar ziekteverwekkers zich kunnen ophopen
residuaal, residueel achterblijvend
resistent bestand tegen
resistentie ongevoeligheid, bijvoorbeeld tegen een geneesmiddel
resorberen opnemen
resorptie opname, opslorping
respiratoir, respiratoor m.b.t. de ademhaling
respons antwoord
restless legs rusteloze benen
resuscitatie opwekking uit schijndood
retard vertraagde opneming in het lichaam
retardatie achtergebleven ontwikkeling, vertraging
retentie ophouding
retinaal m.b.t. het netvlies
retinopathie netvliesaandoening
retractie terugtrekking
retro- naar achteren
retrobulbair achter de oogbol
retroflexie naar achteren buigen
retrograad teruggaand
retrosternaal achter het borstbeen
retroversie naar achteren kantelen
reumatoïd op reuma gelijkend
revaluatie herwaardering
reversibel omkeerbaar
reversibele omkeerbare
revulsief afleidend
rhinitis neusverkoudheid
rhinopharyngitis ontsteking van de neuskeelholte
rhonchi reutelend geluid over de luchtwegen dat ontstaat door vernauwing van de bronchi (lagere luchtwegen)
rhonchus reutelgeruis
rickets Engelse ziekte
rigiditeit stijfheid
RIND Reversibel Ischemisch Neurologisch Deficit, omkeerbaar neurologische uitval
rinorroe neusdrop
RIP ruimte innemend proces
risicofactor omstandigheid die de kans op ziekte vergroot
risicopatiënt patiënt die gevaar loopt om ziek te worden
roborerend versterkend
Roland Disability Scale vragenlijst voor beperkingen door rugklachten
rostraal in de richting van het hoofd
routinematig zoals gewoonlijk
RSI Repetitive Strain Injury (verzamelnaam voor aandoeningen aan nek, schouders en armen/polsen ten gevolge van het uitvoeren van steeds dezelfde (repeterende) bewegingen)
rubella rodehond
rubor roodheid
ructus oprisping, opboeren
ruptuur scheur

Top
 S
SA-knoop plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie worden voortgebracht (sinusknoop)
sacraal ter hoogte van de heiligbeenwervels, 5 segmenten S1 t/m S5
salicylisme vergiftiging door gebruik van salicylpreparaten
saline zouthoudend
salivatie speekselvloed
salpingitis ontsteking van de eileider
saluretisch m.b.t. een zoutuitwasser
saprofyt plant die van organisch afval leeft
sarcoom maligne tumor uitgaande van bindweefsel
saturatie verzadiging
scabies schurft
scarlatina roodvonk
schizofrenie gespleten persoonlijkheid
sciatica heupjicht
scintigrafie techniek waarbij men na het toedienen van radioactieve stoffen beelden vormt van het menselijk lichaam
sclera harde oogrok
sclerose ziekelijke verharding
sclerosering verharding van weefsel
-scoop kijker
-scopie kijken
scotoom blinde vlek in het gezichtsveld
seborroe talgvloed
secretie afscheiding
sectie lijkschouwing
secundair bijkomstig
sedativum kalmerend middel
sedentair wie een zittend leven leidt
sedering kalmering
sediment bezinksel
sedimentatie bezinking
segment onderdeel
sekwester dood weefsel
Seldinger naam van een techniek, waarbij men röntgencontrastvloeistof inbrengt in de bloedvaten via arteria femoralis (= de beenslagader)
selectief uitkiezend
semisynthetisch van scheikundige oorsprong
seniliteit geestelijke en lichamelijke ouderdomsverschijnselen
sensibel m.b.t. het gevoel, de tast
sensibilisatie ontstaan van een overgevoeligheid bij herhaalde blootstelling aan / gebruik van een stof
sensibiliteit ontvankelijkheid voor prikkels, zoals kou, warmte, pijn, druk
sensorieel, sensorisch zintuiglijk
sensorisch m.b.t. de zintuigen
sensorische zenuwen zenuwen die zintuigprikkels doorgeven (smaak, licht, geluid)
sepsis aanwezigheid en vermeerdering van micro-organismen in de bloedbaan
septikemie bloedvergiftiging
septisch rottend
septum tussenschot
sequelae nasleep van een ziekte
seroconversie omslag van seronegatief naar seropositief
serologisch m.b.t. serum
serum bloedwei
serumhepatitis hepatitis B
SGOT serum-glutamaat-oxaalacetaat-transaminase (enzym in het bloed bij necrose van hartspierweefsel)
shock tekort aan circulerend bloedvolume
shunt kunstmatige verbinding tussen twee kanalen of bloedvaten
side-to-side hechten van twee zijkanten aan elkaar
siderose ijzerstapeling in de long, een goedaardige vorm van pneumoconiose
sigmoïdoscopie onderzoek waarbij het binnenste van het sigmoïd wordt onderzocht
sigmoïdresectie operatief verwijderen van een deel van het sigmoïd
sigmoïd S-vormig gedeelte van de dikke darm
significant belangrijk
silicose longfibrose veroorzaakt door inhalatie en retentie van stof siliciumdioxide (SiO2) bevat
simultaan gelijktijdig
singultus hik
sinister links
sinistrum linker
sinusaal m.b.t. een holte
sinusitis ontsteking van de bijholtes
sinusknoop plek in het hart waar de prikkels voor de hartcontractie worden voortgebracht
skeletachtig m.b.t. het geraamte
solitair op zichzelf staand
solutio oplossing
solvens oplossend geneesmiddel
somatisch lichamelijk
somatotrofine groeihormoon
somnambulisme slaapwandelen
somnolentie slaperigheid
sonoor normale percussietoon over longweefsel
soporatief, soporeus slaapverwekkend
souffle hartgeruis
souffles hartgeruis
spasme kramp
spasmodisch m.b.t. kramp
spasmolyticum krampstillend middel
spasticiteit verhoogde spierspanning
spastisch krampachtig
species soort
specifiek kenmerkend
spectrum kleurenband, bij een antibioticum: bacteriesoorten waartegen een antibioticum effectief is
spermatogenese vorming van zaadcellen
spermicide stof die zaadcellen doodt
sphincter sluitspier
spina wervelkolom
spinaal m.b.t. de wervelkolom
splenomegalie miltvergroting
spondylitis wervelontsteking
sporadisch niet algemeen voorkomend
spotting doorbraakbloeding
spray nevel
sputum slijm uit de luchtwegen
squameus schilferend
stabilisatie evenwichtstoestand
stabiliteit duurzaamheid
standaarddosis gebruikelijke hoeveelheid
standaardiseren tot een éénheid brengen
stannose goedaardige vorm van pneumoconiose door stof en damp van tinoxide
stase stilstand
statistisch cijfermatig berekend
status stand
steady state evenwicht tussen inspanning en zuurstofgebruik
steatorrhoea aanwezigheid van vet in de ontlasting
steatorroe aanwezigheid van vet in de ontlasting
steatose vervetting
stenose vernauwing
steriel geen ziektekiemen aanwezig
sterilisatie het doden van ziektekiemen
steriliteit onvruchtbaarheid
sternum borstbeen
steroïd verbinding afgeleid van koolwaterstof
stethoscoop instrument waarmee men de geluiden die in het lichaam worden gemaakt, kan beluisteren
stimulans opwekkend middel
stoma 1. opening die in de darm wordt gemaakt bij een herstelverbinding, 2. opening die in de huid wordt gemaakt voor het aanleggen van een anus praetematuralis
stomatitis ontsteking van het mondslijmvlies
stomatologisch m.b.t. de mondholte
strabismus scheelzien
strangulatie verstikking
strawberry pickers disease compressie van de N. peronaeus communis ter hoogte van de kop van de fibula
stress psychiese spanningen
stria huidstriem
strippen operatieve techniek voor de behandeling van spataderen aan de benen
stroboscopie lichtflitsonderzoek
stroke beroerte
structureel m.b.t. de opbouw van een geheel
struma krop
stupor verminderd bewustzijn
sub- onder of bijna
subacuut van betrekkelijk korte duur
subarachno‹daal onder het middelste hersenvlies
subarachnoïdaal onder het spinnewebvlies gelegen
subcapsulair onder een kapsel
subconjunctivaal onder het oogbindvlies
subcutaan onder de huid
subduraal onder het harde, buitenste hersenvlies
subjectief persoonlijk
subklinisch nog niet waarneembaar
sublinguaal onder de tong
substantie stof
substitutie vervanging
substraat stof waarop een giststof inwerkt
superinfectie bijkomende besmetting
supervisie toezicht
supplement bijvoeging
suppleren aanvullen
suppositorium zetpil
suppositoriurn zetpil
suppressief onderdrukkend
suppuratie ettering
supra- boven
supraclaviculair gelegen boven het sleutelbeen
supraventriculair boven de hartkamers
surditas doofheid
suspensie vloeistof met onoplosbare deeltjes
sympathicomimeticum middel met opwekkende werking
sympathisch medegevoelig
sympaticolyticum stof die de werking van het sympatische zenuwstelsel kan opheffen
sympaticomimeticum stof die de werking van het sympatische zenuwstelsel versterkt
sympaticus deel van het autonome zenuwstelsel (stuurt prikkels)
symptomatisch m.b.t. ziekteverschijnselen
symptomatologie leer van de ziekteverschijnselen
symptomen ziekteverschijnselen
symptoom ziekteverschijnsel
synaps contactplaats tussen zenuwen
synaptisch m.b.t. onderling contact tussen zenuwcellen
syncope plotseling bewustzijnsverlies
syndroom een vaste combinatie ziekteverschijnselen die steeds samen voorkomen
synergisme effect groter dan de som van de effecten van de afzonderlijke middelen
synergistisch samenwerkend
synovitis gewrichtsvliesontsteking
synthese samenstelling
systematisch stelselmatig
systemisch over het hele lichaam verspreid
systole contractie van de hartkamers
systolisch m.b.t. de samentrekking van de hartkamers
systolische druk de bovenwaarde van de bloeddruk

Top
 T
tachyaritmie onregelmatige, snelle hartslag
tachycardie snelle hartslag
tachyfylaxie snel opgebouwde weerstand tegen gifstoffen
tachypneu versnelde ademhaling
talcose longafwijkingen als gevolg van blootstelling aan pure talk
tandplaque tandaanslag
tandsteen tandplak
tardief wat laat tot uiting komt
tarsale tunnel-syndroom compressie van de nervus tibialis ter hoogte van de malleolus medialis. Vaak gekenmerkt door pijn onder de voet
TDI tolueen di-isocyanaat
tegumentair m.b.t. de huid-oppervlakte
teken vector-insecten
teleangiëctasie verwijding van kleinste bloedvaten
tempus, tempi fase, fasen
tendens neiging, richting
tendinitis peesontsteking
tenesmus pijnlijke loze aandrang tot ontlasting
tenosynovitis ontsteking van de peesschede
tensie druk
tensio-actief van invloed op de oppervlaktespanning
teratogeen wat misvormingen veroorzaakt
teratologisch m.b.t. misvormingen
terminaal in het eindstadium
test proef
testiculair m.b.t. de teelbal
tetanie verhoogde spierprikkelbaarheid
thalamus zenuwcentrum in de tussenhersenen
theoretisch wat niet in de werkelijkheid voorkomt
therapeutisch genezend
therapie behandeling, geneeswijze
thermisch m.b.t. warmte
thermoregulatie handhaving van warmte-evenwicht
thermotherapie behandeling met warmte
thoracaal m.b.t. de borstkas
thoracic outlet syndroom niet radiculaire pijnklachten van de bovenste extremiteit, ontstaan door intermitterende, chronische compressie van de neuro-vasculaire structuren in de plexus brachialis in de ruimte tussen de mediale scalenusmusculatuur en de eerste rib (de thoracic inlet)
thorax borstkas
thrombolyticum middel dat bloedproppen oplost
thrombus bloedprop
thyreomimetica stof met een stimulerende werking op de schildklier
thyreostatica stof met een remmende werking op de schildklier
thyrostaticum stof die de schildklierwerking remt
thyrotoxicose overmatige produktie van schildklierhormoon
TIA Transient Ischemic Attack, snel overgaande uitvalsverschijnselen
tic zenuwtrekking
tinea pedis schimmelziekte aan de voet
tinnitus oorsuizen
titer hoogste verdunning van een stof die nog werkzaam blijft
tofus jichtknobbel
tolerantie verdraagzaamheid
tomografie röntgenfoto waarbij slechts één vlak scherp wordt afgebeeld
tonisch m.b.t. spanning
tonsillitis amandelontsteking
tonus spanning
topisch lokaal, ter plaatse
torsade de pointes heel snelle hartwerking
torsie draaiing
torticollis scheefhals
TOS Thoracic outlet syndroom
toucher inwendig onderzoek
tourniquet aderpers, knevelverband
toxemie bloedvergiftiging door organische gifstof
toxiciteit giftigheid
toxicologisch m.b.t. gifstoffen
toxicomanie verslaving aan gifstof
toxine giftige stof
toxisch giftig
toxische inhalatiekoorts griepachtig beeld dat ontstaat na inhalatie van hoge concentraties damp of rook van sommige metalen en vooral van metaaloxiden, pyrolyseproducten of organisch stof
toxoplasmose klierziekte veroorzaakt door het toxoplasma
trachea luchtpijp
tracheitis ontsteking van het slijmvlies van de luchtpijp
trachoom korrelachtige ontsteking van het oogbindvlies
tractie trekkracht van buitenaf
tractus circulatorius hart- en vaatstelsel
tractus digestivus maagdarmkanaal
tractus orgaanstelsel
tranquillizer middel dat opwindingstoestanden bedaart
transaminase giststof die een aminogroep van de ene stof op de andere kan overdragen
transcutaan door de huid heen toegediend
transdermaal door de huid
transfer overdracht
transformatie verandering
transfusie inbrengen van bloed in het bloedvatenstelsel
transit doorvoer
transitoir, transitoor van voorbijgaande aard
transmissie overbrenging
transplantatie overplanting
transuretraal door de urinebuis
transversum dwarsliggend, overstekend
trauma capitis ongeval aan het hoofd
trauma verwonding
traumatisch door een letsel ontstaan
traumatische ervaring een gebeurtenis die een dreigende dood of ernstige verwonding met zich meebrengt, of die een bedreiging vormt voor de lichamelijke integriteit van de persoon
traumatoloog specialist voor behandeling van verwondingen
tremor beving
tri- drie
triggerzone pijnpunt
trismus kaakkramp
trisomie aanwezigheid van drie chromosomen van een soort
trivalent driewaardig
trofisch(e) m.b.t. de voeding van de weefsels
trombi kleine bloedstolsels
trombo-embolie bloedvatverstopping door bloedprop
trombocytopenie verlaagd aantal bloedplaatjes
trombocytose verhoogd aantal bloedplaatjes
tromboflebitis ontsteking van de vaatwand met vorming van bloedproppen
trombose vorming van bloedstolsel in de bloedvaten of hart
trombus bloedstolsel in een bloedvat
tuba, tube buis
tuberculeus m.b.t. tuberculose
tuberculose longziekte
tuberculostaticum middel tegen tuberculose
tuberkelbacterie bacterie die tuberculose veroorzaakt
tubulair, tubuleus buisvormig
tularemie een zoönose veroorzaakt door de Francisella tularensis
tumor gezwel
turnover verloop
tympanitisch normale percussietoon over de buik
tympanum trommelholte

Top
 U
ulcera zweren
ulceratie verzwering
ulcerogeen wat zweervorming bevordert
ulcus pepticum zweer van het maag-darmkanaal
ulcus ventriculi maagzweer
ulcus duodeni zweer in de twaalfvingerige darm
ulcus cruris zweer aan het onderbeen
ulcus zweer
umbilica de navel
uni- een
uniform eenvormig
unilateraal eenzijdig
unit-dosis gewone hoeveelheid van een geneesmiddel
uremie bloedvergiftiging door onvoldoende werking van de nieren
urethritis ontsteking van de urinebuis
ureum afbraakproduct van eiwit, wordt gevormd in de lever en uitgescheiden door de nieren
urgentie dringende noodzaak
uricosuricum middel dat de urinezuuruitscheiding bevordert
urinair m.b.t. urine
urinesediment neerslag in de urine verkregen door de urine te laten centrifugeren
urogenitaal m.b.t. de urine-wegen en de geslachtsorganen
urografie röntgenfoto van de urinewegen
urticaria netelroos, jeukende huidaandoening
uterus baarmoeder
uterustonica middelen die de tonus van de uterus verhogen
uveitis ontsteking van het oogvlies

Top
 V
v. vena (ader)
v. porta poortader, de ader die bloed met voedingsstoffen vanuit de darmen afvoert naar de lever
vaccin entstof
vaccinatie inenting
vaccinia ziektetoestand na inenting
vagaal m.b.t. de zwervende zenuw
vaginaal m.b.t. de schede, vagina
vagolitisch alsof de werking van de zwervende zenuw onderbroken is
vagotomie operatieve doorsnijding van de nervus vagus
vagotonie verschuiving van het evenwicht in het zenuwstelsel
validiteit geldigheid
valvula klepje
valvula mitralis mitralisklep, zit tussen linkeratrium en -ventrikel
valvula tricuspidalis tricuspidaalklep, zit tussen rechteratrium en -ventrikel
van buitenaf exogeen
variabiliteit veranderlijkheid
variatie geringe afwijking
varicella waterpokken
varices spataderen
varix spatader
vasculair m.b.t. de bloedvaten
vasculitis bloedvaatontsteking
vasoactief van invloed op de spanning van bloedvaten
vasoconstrictie vaatvernauwing
vasodilatatie vaatverwijding
vasomotorisch van invloed op de omvang van bloedvaten
vasopressor stof die de samentrekking van spierweefsel bevordert
vector-insecten teken
vegetatief buiten het bewustzijn om
vehiculum drager, draagstof
vena porta poortader, ader die het voedselrijk bloed uit darmen naar de lever voert
vena cava inferior onderste holle ader
vena cava superior bovenste holle ader
vena ader
venerisch m.b.t. geslachtsziekten
veneus m.b.t. de aders
ventilatie luchtverversing
ventraal aan de buikzijde
ventriculair m.b.t. een orgaanholte
ventrikel kamer
ventrikels ruimtes gevuld met vocht in de hersenen
VEP visual evoked potential
veronderstelling hypothese
vertebraal m.b.t. de wervels
vertigo duizeligheid
vesicaal m.b.t. de blaas
vestibulair m.b.t. het evenwichtsorgaan
vigiliteit waakzaamheid
villi darmvlokken
viraal door een virus veroorzaakt
virilisatie vermannelijking
virustatica middel dat de groei van virussen remt
visceraal m.b.t. de ingewanden
viscositeit kleverigheid
visioen droombeeld
visueel m.b.t. het zicht
vitale capaciteit nuttige longinhoud
vitiligo depigmentatie van de huid, als beroepshuidaandoening veroorzaakt door blootstelling aan bepaalde chemicaliën
vitreus glasachtig
voluntarius vrijwillig
volvulus knoop in de darm door draaiing
vomeren braken
vomitus braaksel
voorkamer van het hartmaligne kwaadaardig
vulvair m.b.t. de schaamspleet
vulvovaginitis ontsteking van de schaamspleet en de schede

Top
 W
withdrawal derving

Top
 X
xanthoom gelige verhevenheid op de huid
xanthopsie geelzien
xeroftalmie uitdroging van het hoornvlies
xerostomie zeer droge mond

Top
 Z
ziekte van Bang golvend koortsverloop met relatieve lange koortsvrij perioden, veroorzaak door bacterie Brucella abortus
ziekte van Parkinson neurologische aandoening gelokaliseerd in grote hersenen, voortdurend beven, verstrakking van het gelaat, geestelijke depressie
zincalismus chronische vergiftiging door zink
zoönose ziekte die van dier op mens kan overgaan